Personeelsformatie vanaf 1 januari 2019 afgeschaft?

Neen, de personeelsformatie wordt niet afgeschaft. Ze wordt enkel niet meer opgelegd als verplicht instrument. De personeelsformatie (d. i. het kader dat de opsomming  van  het  aantal  en  de  soorten  betrekkingen  voor een lokaal bestuur bevat, en de ‘personele middelen’ vaststelt voor de uitvoering van het beleid dat is uitgetekend - n.v.d.r.) blijft gelden zolang de raad - of, na delegatie, het bevoegde orgaan - de personeelsformatie niet opheft of door iets anders vervangt. Tot dan blijft de aanstellende overheid eraan gebonden bij het opstarten van een sollicitatieprocedure. De regels die het bevoegde orgaan stelt, zijn immers bindend voor de aanstellende overheid.

Als de raad (of het daartoe na delegatie bevoegde orgaan) de personeelsformatie wil vervangen door een personeelsplan, dan zal het belangrijk zijn om aan te geven wat de waarde is van dit personeelsplan. Biedt het opnieuw een bindend kader waaraan de aanstellende overheid zich moet houden? Dan zal het bestuur bij de opmaak van dit personeelsplan moeten overleggen met de vakorganisaties, net zoals bij een personeelsformatie.

Wordt de personeelsformatie helemaal afgeschaft en niet vervangen, dan zal het bestuur nog altijd moeten overleggen met de vakorganisaties als het gaat om beleidskeuzes, zoals de keuze voor uitbreiding of inkrimping van een dienst, met de daaraan gekoppelde (geplande) personeelsinzet. De Wet Vakbondsstatuut van 19.12.1974 blijft immers van toepassing. Stel dat de gemeente de intentie heeft om een bijkomende crèche te openen, dan gaat het hier om een intentie om het personeelskader uit te breiden en moet er overlegd worden in het hoog overlegcomité.

Sommige besturen overwegen bijvoorbeeld om de personeelsformatie af te schaffen en in plaats daarvan te voorzien in een periodieke rapportage op de raad door de administratie (voorbereid door de personeelsverantwoordelijke), met

• enerzijds een stand van zaken van de toekomstige geplande aanwervingen of personeelsbehoeften, op basis van de verwachte uitstroom van personeel en/of op basis van de gemaakte beleidskeuzes in het bestuursakkoord en vertaald in de beleids- en beheerscyclus (BBC),
• en anderzijds een overzicht van de huidige effectieve personeelsbezetting, wat voor raadsleden ook een zeer nuttig overzicht is.

In elk geval moeten de aanwervingen steeds kaderen binnen de kredieten voorzien in de beleids- en beheerscyclus BBC.

Kortom, de start van de nieuwe legislatuur kan een goede aanleiding zijn om na te denken over de personeelsformatie, waarbij het bestuur de elementen hierboven in rekening kan of moet brengen.