Modelbesluit burgemeester voor het opleggen bestuurlijke dwangsom

Sinds de wet over gemeentelijke bestuurlijke handhaving en integriteitsonderzoek van kracht is, kan de burgemeester naast bestuurlijke verzegeling nu ook een bestuurlijke dwangsom opleggen. Dit versterkt de handhavingsmogelijkheden van de burgemeester aanzienlijk. Volgens artikel 133ter §2 van de Nieuwe Gemeentewet (Art.133ter, § 2, lid 1) mag de burgemeester een bestuurlijke dwangsom opleggen wanneer hijzelf of het college van burgemeester en schepenen een maatregel van bestuurlijke politie oplegt of heeft opgelegd.

De burgemeester maakt best eerst een afweging tussen bestuursdwang of een bevel.

• Als de maatregel eenvoudig is, de situatie dringend en de gemeente geen risico wil nemen dat het bevel niet wordt nageleefd, kiest de burgemeester best voor bestuursdwang. De gemeente voert dan zelf de maatregel uit op kosten van de tegenpartij.

• Een bevel aan de tegenpartij, eventueel met dwangsom, is beter wanneer medewerking van die tegenpartij nodig is, bijvoorbeeld omdat het om eigen eigendom gaat of de betrokkene de situatie beter kent, en als de gemeente kan wachten tot de tegenpartij de kans krijgt om het bevel na te leven.

Kiest de burgemeester voor het bevel, dan zijn er drie mogelijkheden:

1. De burgemeester beveelt de inhoudelijke maatregel zelf en voegt direct een dwangsom toe.
2. De burgemeester versterkt een eerder bevel met een dwangsom.
3. Het college van burgemeester en schepenen beveelt de inhoudelijke maatregel (bv. art. 119ter, § 9 NGW, art. 130 NGW, art. 45 GAS-wet) en de burgemeester voegt een dwangsom toe.

De VVSG stelt twee documenten ter beschikking voor de burgemeesters

• Het modelbesluit van de burgemeester voor het opleggen van een bestuurlijke dwangsom met toelichting
• Het modelbesluit van de burgemeester voor het opleggen van een bestuurlijke dwangsom

Bijzondere dank aan VVSG-stafmedewerker Steven Verbanck, die dit model heeft vormgegeven op basis van verschillende specifieke handhavingsinstrumenten voor bestuurlijke dwangsommen binnen Vlaamse bevoegdheden. In die gevallen mogen gemeenten zich niet baseren op artikel 133ter § 2 NGW. Om een handhavingsbevel met bestuurlijke dwangsom op te leggen binnen die domeinen, moeten gemeenten de specifieke regels toepassen. Hiervoor bestaan eigen modelbesluiten, te vinden via de website van het Vlaams Departement Omgeving.