Gepubliceerd op: 04-05-2022
Begin mei 2022 bracht de nieuwe Vlaamse zorgambassadeur, Candice De Windt, een kennismakingsbezoek aan de VVSG. We maakten haar onze wensen over, gebundeld in de nota “Mag het iets meer ‘wel’-zijn?”. We vragen in deze nota meer aandacht voor ook het niet-medische aspect in de zorg, zoals ‘wonen en leven’ en het ruimere samenleven in onze maatschappij. We houden een pleidooi om meer lokaal publiek werkgeverschap mogelijk te maken. Het tekort aan zorgpersoneel zorgt immers voor een nooit geziene spanning in de sector. Op termijn kan de continuïteit van de dienstverlening zelfs in het gedrang komen.
Creëer een gelijk speelveld voor de publieke zorgsector
Een eerste wens is dat de zorgambassadeur ook de publieke sector mee vertegenwoordigt. Dit door vertrouwen te geven aan lokale publieke zorgondernemers, een gelijk speelveld te creëren voor de publieke sector en financiële discriminaties weg te werken. Zo is de taxshift bijvoorbeeld heel nadelig voor de publieke zorginitiatieven.
Activeer de niet-actieve arbeidsreserve
We wensen dat de ambassadeur specifieke groepen in de niet-actieve arbeidsreserve activeert, zoals bijvoorbeeld deeltijds werkenden die liever meer uren of voltijds zouden willen werken. Een verhoging van de werkzaamheidsgraad dient het tekort aan professionals op die manier te reduceren. Werkbaar werk, bijvoorbeeld door de arbeidsorganisatie aan te passen, dient meer mensen aan de slag te houden. De regelgeving en de subsidiëring van organisaties dienen dit te ondersteunen in plaats van af te remmen. We breken ook een lans voor combinatiejobs en flexi-jobs. We vragen om de publieke werkgevers mee in het vizier te nemen bij acties zoals bijvoorbeeld het verhoging van instroom en preventie van vroegtijdige uitstroom.
Geef aandacht aan kwalitatief onderwijs
In een derde wens vragen we meer aandacht voor kwalitatief onderwijs voor de zorgberoepen. Het onderwijs dient competenties te ontwikkelen met het oog op de aansluiting naar de arbeidsmarkt. Stages bij onze publieke werkgevers, werkplekleren voor wie hier nood aan heeft en levenslang leren voor wie reeds in de sector actief is, kunnen dit ondersteunen. De kwaliteit van de zogenaamde zij-instroomopleidingen is een aandachtspunt. Meer diverse leervormen om een kwalificatie te bekomen, moet het aantal geschikte werkwilligen vergroten. Bijzondere aandacht vroegen we ook voor de opgeleiden uit het beroepsecundair onderwijs, zoals uitgewerkt in het VVSG-voorstel naar aanleiding van de crisis in de kinderopvang.
Maak de sector aantrekkelijk
Als laatste wens vragen we de zorgambassadeur om ruimte te creëren voor wat er echt toe doet en ervoor te zorgen dat mensen kunnen doen waarvoor ze in het beroep of de sector zijn gestapt, namelijk werken voor en met mensen. Het gaat over de vraag: Waar haalt de zorgvrager betekenis uit en hoe kunnen we daarin zo goed mogelijk ondersteunen? Nog te veel tijd gaat naar administratie, registratie, kwantitatieve metingen, afvinklijstjes,... Ontzorg medewerkers zoveel mogelijk van die administratieve taken. Dit moet mensen langer in de sector houden. Ook een aantrekkelijk statuut voor iedereen in de sector met een goede verloning is de opdracht. Minder detaillistische regels en meer flexibele inzet van medewerkers moeten publieke werkgevers vleugels geven. We vragen ook meer speelruimte te geven aan de voorzieningen, om soepel te kunnen inspelen op de snel wijzigende en complexe zorgnoden, rekening houdend met de krapte op de arbeidsmarkt. En ook meer vertrouwen, zodat voorzieningen ook zelf kunnen bepalen welke profielen en competenties nodig zijn om de lokale behoeften van zorgvragers te beantwoorden. We stipten anderzijds de stijgende outsourcing van personeel in de sector aan. Dit zorgt op termijn voor de onbetaalbaarheid van de zorg. We vragen ook de focus te verleggen naar wat positief is in de sector, de mooie verhalen dus. Waardering voor de medewerkers die in de zorg en kinderopvang werkzaam zijn.
Tot slot kwam ook de stijgende algemene schaarste aan medewerkers bij lokale besturen ter sprake, zoals bijvoorbeeld het tekort aan omgevingsambtenaren, diensten mobiliteit of de exponentiële vraag naar maatschappelijk werkers naar aanleiding van de Oekraïnecrisis. Een gecoördineerde aanpak rond de schaarste aan medewerkers via LokaalWerkt! staat de komende weken op de prioriteitenlijst.
Het bezoek van de zorgambassadeur aan de VVSG is de start van een publieke 'ronde van Vlaanderen'. De komende maanden brengt ze nog werkbezoeken in de kinderopvang en in thuis- en ouderenzorg.
De nota vind je hier. Lees ook het interview met Candice De Windt in het aprilnummer van Lokaal.
