Auteur: Jan Leroy
Gepubliceerd op: 15-07-2021
Tussen 2020 en 2026 stijgen de pensioenlasten voor de statutairen van de Vlaamse lokale besturen met liefst 39%, of 5,6% per jaar. Dat is een stuk meer dan het Gemeentefonds, dat met 3,5% per jaar groeit. In 2026 zou er ongeveer 1.940 miljoen aan pensioenen moeten worden betaald, tegenover ongeveer 1.400 miljoen euro in 2020. Dat blijkt uit nieuwe ramingen van de Federale Pensioendienst.
De meeste Vlaamse lokale besturen zijn voor de financiering van de pensioenen van de statutaire medewerkers aangesloten bij het Gesolidariseerd Pensioenfonds. Dat is een gesloten systeem, waarbij de pensioenen van vandaag moeten worden betaald met bijdragen die de lokale besturen dit jaar betalen. Er is geen bijkomende financiering door de Schatkist zoals die wel bestaat bij de andere pensioenstelsels. Steeds meer statutairen gaan met pensioen, en de gestegen levensverwachting leidt ertoe dat mensen ook langer een pensioen genieten. Dat leidt tot een forse toename van de jaarlijkse betalingen en dus van de factuur voor de lokale besturen.
Die factuur bestaat uit twee delen. De basisbijdrage wordt berekend op het loon van de actieve statutairen. Ze bestaat uit een werknemersbijdrage van 7,5% en een almaar toenemende werkgeversbijdrage. Die zit vandaag op 34%, maar gaat in 2022 naar 35,5% en vanaf 2023 zelfs naar 37,5%. Besturen die al langer bij het fonds zijn aangesloten krijgen hierop (wellicht tot 2023) een korting van 3%. De basisbijdrage was met ca. 975 miljoen euro in 2020 goed voor 78% van de pensioenfactuur van de Vlaamse lokale besturen. Naar verwachting zal de basisbijdrage in 2026 ongeveer 979 miljoen euro bedragen, met op dat moment een aandeel van nog 54% in de lokale pensioenfactuur.
Het tweede deel van de financiering komt van de responsabiliseringsbijdrage. Die wordt alleen betaald door besturen van wie de basisbijdrage niet volstaat voor de financiering van de eigen pensioenlasten. Die krijgen een extra factuur van 50% van het verschil tussen beide bedragen. Vanaf 2023 wordt dat naar verwachting 69%, om vervolgens tegen 2026 geleidelijk te stijgen naar 79%. Voor 2020 betaalden alle Vlaamse lokale besturen samen een responsabiliseringsbijdrage van 271 miljoen euro. Dat bedrag zou tegen 2026 stijgen naar 837 miljoen euro, of 46% van de lokale pensioenfactuur.
Sinds 2020 bestaat er een Vlaamse subsidie ter financiering van de pensioenen van de statutairen. Die bedraagt 50% van de responsabiliseringsbijdrage van gemeenten, OCMW's, autonome gemeentebedrijven en havenbedrijven, OCMW-verenigingen en ziekenhuizen. Het ging in 2020 om een bedrag van ca. 124 miljoen euro, of een kleine 10% van de pensioenfactuur. Tegen 2026 moet dit bedrag stijgen naar ca. 382 miljoen euro. Het zal dan 21% van de lokale pensioenuitgaven dekken.
Minister van pensioenen Lalieux heeft een hervorming aangekondigd van het systeem van de financiering van de lokale ambtenarenpensioenen. Deze nieuwe cijfers tonen de nood daaraan nog meer eens aan, want zonder ingreep nemen de pensioenuitgaven een steeds grotere hap uit de lokale budgetten.
