Lokaal Signaal: nieuwe digitale tool moet kwaliteit van lokaal sociaal beleid verbeteren

Auteur: Peter Cousaert

Gepubliceerd op: 01-02-2024

Signalen van eerstelijnswerkers op het terrein effectiever opvangen en inzetten voor lokaal sociaal beleid: dat is het doel van een nieuwe digitale tool die tien lokale besturen samen met de VVSG en andere partners ontwikkelen onder de noemer Lokaal Signaal. Het startschot van het baanbrekende project werd onder ruime belangstelling gegeven op 31 januari. Wat kunnen we van de pilot verwachten?

Geen meldingssysteem, wel tool voor beleidsadvies

Veldwerkers, waaronder thuisverpleegkundigen, maatschappelijk werkers en vrijwilligers bij voedselbedeling, hebben vanuit hun functie of engagement regelmatig contact met kwetsbare burgers. Ze zijn daardoor goed in staat om structurele sociale en maatschappelijke problemen te herkennen. Deze ogen en oren op het terrein worden op dit moment veel te indirect en onvoldoende systematisch ingezet als input voor (lokaal) sociaal beleid. Samen met tien lokale besturen (Kortrijk, Oud-Turnhout, Gent, Bornem, Berlaar, Eeklo, Dendermonde, Sint-Niklaas, Roeselare en Mortsel) en partners als District09, VIVEL en Eerstelijnszone Gent, werkt de VVSG nu aan de ontwikkeling van een digitale tool en de implementatie van procedures om 'lokale signalen' vast te leggen door veldwerkers uit de eerste lijn. Het uiteindelijke doel van het initiatief is om deze input te benutten bij het opzetten en uitwerken van een lokaal sociaal beleid, waardoor het beleid beter kan inspelen op de behoeften van kwetsbare burgers.

Lokaal Signaal wordt dus niet zozeer een nieuw meldingssysteem als wel een instrument voor beleidsadvies, dat leidt tot relevante acties en zo de kwaliteit van lokaal sociaal beleid helpt verbeteren.

Innovatieve aanbesteding

De pilootbesturen en partners stelden TREE COMPANY aan om samen de digitale tool Lokaal Signaal te ontwikkelen. Het Vlaams Agentschap Innovatie en Ondernemen (Vlaio) financiert mee het project binnen het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO). De tool en het begeleidende proces wordt uitgewerkt op maat van verschillende gebruikers in zowel kleinere als grotere lokale besturen, en zet artificiële intelligentie in om gecapteerde signalen te structureren en prioriteren.

Een eerste gedeeltelijke oplevering van de tool (captatie van signalen uit eerste lijn) wordt verwacht in het najaar van 2024. Tegen juni 2025 wordt ook het luik van signaalverwerking (met analyse en rapportering tot bij de uitvoerende mandataris) afgewerkt.

Basis voor de toekomst

De VVSG treedt op als projectleider voor Lokaal Signaal. Samen met de partners maken we een ondersteunend instrument om lokaal sociaal beleid beter te onderbouwen in de realiteit van grote, middelgrote en kleine besturen. Dit partnerschap creëert meteen ook de randvoorwaarden om op termijn de tool ingang te doen vinden bij alle lokale besturen. Zo leggen we de basis om lokaal sociaal beleid robuuster en toekomstbestendiger te maken.