Op 3 februari 2023 werd het koninklijk besluit van 7 oktober 2022 houdende diverse bepalingen inzake de inschrijving van de buitenlandse onderdanen in de registers en met het oog op de registratie van de inlichtingen betreffende frauduleuze erkenningen en het aanvullen van de informatie met betrekking tot schijnhuwelijken en schijnwettelijke samenwoningen gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit KB wijzigt een aantal zaken met betrekking tot de inschrijving van de buitenlandse onderdanen in de registers, de registratie van de inlichtingen betreffende frauduleuze erkenningen en vult informatie met betrekking tot schijnhuwelijken en schijnwettelijke samenwoningen aan. De precieze datum van inwerkingtreding van het KB wordt nog bepaald door de Minister. 

1.       Ambtshalve inschrijving en schrapping EU-burgers in wachtregister

1.1. Inschrijving

Vanaf nu zullen EU-burgers die zich niet aanbieden bij het gemeentebestuur van hun verblijfplaats, ambtshalve ingeschreven kunnen worden. Om het onderscheid te kunnen maken met de EU-burgers die wel een verklaring van inschrijving aanvragen bij het gemeentebestuur, zullen de voormelde EU-burgers worden ingeschreven in het wachtregister, in plaats van het vreemdelingenregister. De EU-burger die onder deze regeling valt, kan het vermoeden van verblijfplaats weerleggen door het bewijs te leveren dat ze niet in België verblijven, en kunnen beroep indienen tegen de beslissing van het gemeentebestuur.

1.2. Schrapping

Het wordt mogelijk gemaakt om de EU-burgers die in het wachtregister worden ingeschreven en waarvan na negatieve woonstcontrole blijkt dat de echte verblijfplaats van de EU-burger onmogelijk vast te stellen is, alsnog ambtshalve uit het wachtregister te schrappen. Voorheen bestond daar geen wettelijke grond voor.

2.       Foto van verzoekers om internationale bescherming in wachtregister

Voortaan zal van de verzoekers om internationale bescherming ook een foto worden opgenomen in het wachtregister, met als doel om deze (na machtiging door het Rijkregister) ter beschikking te stellen aan andere overheden, waaronder het gemeentebestuur, dit in het kader van de strijd tegen identiteitsfraude.

3.       Gelijkschakeling tussen procedures voor de registratie van de informatiegegevens bij schijnhuwelijk, schijnwettelijke samenwoning en frauduleuze erkenning

3.1. Specifiek voor frauduleuze erkenningen

De volgende gegevens m.b.t. een erkenning die een verblijfsrechtelijk voordeel kan opleveren dat verbonden is aan de vaststelling van een afstammingsband, worden voortaan geregistreerd in de bevolkingsregisters:

• De datum van de afgifte van het bericht van ontvangst
  • Om te vermijden dat er drie erkenningsaanvragen tegelijk ingediend zouden worden bij drie verschillende gemeenten (die van de erkenner, degene die moet toestemmen en de persoon die erkend wordt);
• de datum van de ondertekening van de afgifte van erkenning door de ambtenaar van de burgerlijke stand
  • Vanaf deze datum beginnen de termijnen van uitstel van opmaak en weigering van de akte te lopen;
• de weigering van de ondertekening van de aangifte van erkenning;
• het uitstel van de opmaak van de akte van erkenning, inclusief de verlenging van de termijn van het uitstel door de procureur des Konings;
• de weigering van de ambtenaar van de burgerlijke stand om de akte van erkenning op te maken;
• het beroep ingesteld tegen de weigering om de akte van erkenning op te maken;
• de gerechtelijke nietigverklaring van een erkenning die een frauduleuze erkenning bleek te zijn.

Deze gegevens zullen worden opgenomen in een nieuw IT 127.

Beschikt het parket of een rechtbank over informatie die dient opgenomen te worden in IT127, deelt de griffie de informatie mee aan de ambtenaar van de burgerlijke stand.

Een IT 127 met deze info zal worden opgenomen bij:

• Het dossier van de erkenner;
• Het dossier van de persoon die men wou erkennen (maar enkel vanaf meerderjarigheid);
• Het dossier van de persoon die de voorafgaande toestemming moet geven.

Het KB zorgt ervoor dat deze gegevens bovendien algemeen toegankelijk zijn voor de ambtenaren van de burgerlijke stand, de DVZ, de parketten, de consulaire posten en het Directoraat- generaal Consulaire Zaken van de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, dit om forumshopping te vermijden.

3.2. Regelingen van toepassing op fraudeleuze erkenningen, huwelijken en samenwoning

Laatstgenoemde informatie-uitwisseling tussen de verschillende instanties wordt door het KB ook van toepassing gemaakt op frauduleuze huwelijken en samenwoningen. 

De gegevens die opgenomen worden met betrekking tot een frauduleuze erkenning, huwelijk of samenwoning zullen worden gewist:

• In elk geval na vijf jaar
  • vanaf de datum van kennisgeving van de beslissing tot weigering van de ABS of;
  • van de beslissing tot gerechtelijke nietigverklaring van een erkenning, huwelijk of wettelijke samenwoning.
• De beslissing tot nietigverklaring zelf blijft wél vermeld
  • Bij frauduleuze erkenning in IT 110 en 114 (afstamming);
  • Bij schijnhuwelijk in IT 120 (burgerlijke staat);
  • Bij schijnwettelijke samenwoning in IT 123 (wettelijke samenwoning).

Voor de schijnhuwelijken en schijnsamenwoningen worden nu ook, naar analogie met de frauduleuze erkenningen, bijkomende informatiegegevens opgenomen:

• Verlenging van de termijn van het uitstel door de procureur des Konings;
• het beroep tegen de weigering van de voltrekking van het huwelijk of melding van de verklaring van wettelijke samenwoning;
• de beslissingen tot gerechtelijke nietigverklaring.

Voor de schijnhuwelijken worden tenslotte ook de bijkomende informatiegegevens toegevoegd:

• de datum van de ondertekening van de aangifte van het huwelijk door de ambtenaar van de burgerlijke stand;
• de afgifte van de attesten van geen huwelijksbeletsel en de beslissingen van de procureur des Konings waarbij hij zich verzet tegen de uitreiking van een attest van geen huwelijksbeletsel overeenkomstig artikelen 68 tot 71 van het Consulair Wetboek (i.k.v. verblijf o.b.v. gezinshereniging).