Auteur: Koen Van Heddeghem
Gepubliceerd op: 30-01-2023
Elk jaar wordt een op de vier Europeanen het slachtoffer van een misdrijf. Op 24 januari lanceerde de Europese Commissie daarom een campagne die de aandacht wil vestigen op slachtoffers van geweld, zowel kinderen als volwassenen. De campagne Hou je ogen open richt zich in de eerste plaats tot de sociale kring van de slachtoffers en spoort hen aan hun ogen open te houden zodat ze slachtoffers van misdrijven kunnen (h)erkennen en helpen.
Campagne
De campagne maakt deel uit van de allereerste EU-strategie voor rechten van slachtoffers, die ervoor moet zorgen dat alle slachtoffers van geweld en misdrijven volledig hun rechten kunnen uitoefenen. Tal van hulporganisaties steunen deze campagne waaronder het Expertise Centrum Kindermishandeling, Hulplijn 1712, CAW, de kinderrechtencommissaris, vzw Zijn, De orde van Vlaamse Balies advocaat.be, vzw Junior, Awel, het cabinet van Brussels burgemeester Close, Childfocus, Netwerk tegen Armoede, UNIA en meer.
Het hoofddoel van de EU-strategie voor de rechten van slachtoffers (2020 - 2025) is ervoor te zorgen dat alle slachtoffers van geweld en misdrijven, ongeacht waar in de EU of onder welke omstandigheden het misdrijf heeft plaatsgevonden, volledig hun rechten kunnen uitoefenen.
Rechten van Slachtoffers van geweld en misdrijven
In de EU hebben slachtoffers van misdrijven specifieke basisrechten, waaronder:
- Het recht om te begrijpen en begrepen te worden: Alle communicatie met slachtoffers – mondeling of schriftelijk - moet eenvoudig en gemakkelijk te begrijpen zijn.
- Het recht op informatie: Slachtoffers hebben recht op informatie over ondersteuning, schadevergoeding, herstelrecht en bescherming. Zij moeten weten hoe zij aangifte kunnen doen van strafbare feiten en juridisch advies inwinnen.
- Het recht op ondersteuning: Alle slachtoffers hebben recht op gratis en vertrouwelijke slachtofferhulp.
- Procedurele rechten: Slachtoffers hebben het recht om deel te nemen aan een strafprocedure.
- Recht op bescherming: Slachtoffers en hun familieleden hebben recht op bescherming tegen intimidatie en vergelding. Slachtoffers van misdrijven hebben hierbij recht op een individuele beoordeling van hun dossier.
Bevraging
De aanleiding voor de campagne was onder meer een bevraging[i] uitgevoerd door de Europese Commissie bij 18- tot 30-jarigen in België, waarbij nagegaan werd in hoeverre zij de rechten van slachtoffers kennen. Het doel was ook inzicht te krijgen in de kennis over de beschikbaarheid van hulpdiensten en de mogelijkheid om misdrijven aan te geven.
Uit deze bevraging bleek dat 48% van de respondenten in België niet weet dat slachtoffers van misdrijven in de EU specifieke rechten genieten. En amper één derde van zij die wél weten dat er slachtofferrechten zijn, kent ze ook. Het is nochtans cruciaal voor zowel slachtoffers zelf als hun vrienden en familie om beter te begrijpen wat die rechten inhouden en hoe deze uit te oefenen.
Uit dezelfde bevraging blijkt dat 79% van de respondenten in België slachtoffers zou aanraden hulp te zoeken bij professionele hulpdiensten. De campagne legt daarom niet alleen de rechten van slachtoffers van misdrijven uit, maar biedt ook een lijst van organisaties waar slachtoffers terecht kunnen voor hulp, zoals de anonieme hulplijn 1712, de chatbox voor kinderen “Nu praat ik erover” of de CAW-centra in elke provincie, die ook advies en gespecialiseerde hulpverlening kunnen aanbieden.
Meer informatie
- Hashtag van de campagne : #EyesOpen
- EU Justice and Consumers op Facebook en Twitter.
- Europese Vertegenwoordiging in België: Facebook: @EU4be en Instagram: @EU4Be
De campagne loopt tot einde maart.
[i] Achtergrondinformatie over de studie:
ICF International, een adviesbureau, heeft een basisonderzoek uitgevoerd om na te gaan in hoeverre slachtoffers op de hoogte zijn van hun rechten en van de beschikbare hulpdiensten en mogelijkheden om misdrijven aan te geven. Het onderzoek werd online uitgevoerd in 10 EU-lidstaten en leverde meer dan 4 000 antwoorden op, wat leidde tot degelijk en betrouwbare bevindingen.
