Federale regering doet een plastic detox

Op 9 december 2021 keurde de federale regering een nieuwe wetgeving over verschillende plastic wegwerpproducten goed. De nieuwe wetgeving is een gevolg van de zogenaamde Europese SUP-richtlijn die de lidstaten verplicht om verschillende maatregelen te nemen in de vorm van bijvoorbeeld verboden of verplichtingen. De federale wetgeving legt onder andere marktverboden op voor verschillende producten zoals plastic bestek en plastic rietjes vanaf 24 januari 2022. Opvallend is het verbod op plastic bekers, dat op 17 januari 2023 in werking treedt. We sommen de verschillende maatregelen hieronder op.

Verbod op plastic bekers vanaf januari 2023

Vanaf 17 januari 2023 is het verboden om wegwerpbekers voor een eerste keer op de markt te brengen. Papieren bekers met een plastic coating zijn wel nog toegestaan. Dit heeft tot het gevolg dat het gebruik van plastic wegwerpbekers op bijvoorbeeld evenementen zal uitdoven en organisatoren gestimuleerd worden om over te schakelen naar herbruikbare bekers. Lokale besturen zijn nu al verplicht om herbruikbare bekers te gebruiken op hun evenementen. De VVSG vindt het een stap in de goede richting dat plastic wegwerpbekers verboden worden en hoopt dat zoveel mogelijk organisatoren gebruik zullen maken van een herbruikbaar alternatief. 

Verbod op plastic zakjes vanaf januari 2023

Sinds 2019 geldt in Vlaanderen het verbod voor handelaars om lichte plastic draagtassen voor eenmalig gebruik gratis uit te delen. De federale regering verstrengt de wetgeving rond plastic draagtassen en verbiedt vanaf 17 januari 2023 plastic draagtassen met handvatten met een wanddikte van minder dan 50 micron. Er is een uitzondering voorzien voor 'zeer lichte plastieken draagtassen' met een wanddikte minder dan 15 micron en herbruikbare plastic draagtassen die beantwoorden aan de norm NBN EN 13429.

Verbod op andere plastic producten

De federale regering verbiedt dat volgende plastic wegwerpproducten op de markt komen: katoenen wattenstaafjes, bestek (messen, lepels, vorken, eetstokjes), borden, rietjes, roerstaafjes voor dranken en ballonnenstokjes. Dit betekent dat ze niet meer verkocht mogen worden vanaf 24 januari 2022. Er is een uitzondering voorzien voor bestaande voorraden. Deze producten mogen wel nog verkocht worden op voorwaarde dat ze niet uit plastic bestaan. Tot slot is er ook een verbod op drinkbekers, voedsel- en drankverpakkingen gemaakt uit piepschuim en producten uit oxo-degradeerbare kunststoffen. Dit verbod gaat in tegenstelling tot het verbod op plastic bekers en zakjes, meteen in.

Doppen en deksel vast aan drankverpakking

Vanaf 3 juli 2024 moeten plastic doppen en deksels vastzitten aan plastic flessen en drankverpakkingen.

Petflessen verplicht uit gerecycleerd materiaal

Vanaf 2025 moeten drankflessen gemaakt uit PET voor minstens 25% uit gerecycleerde kunststoffen bestaan. In 2030 moet dit minstens 30% zijn voor alle plastic drankflessen van maximaal drie liter. Dit wordt berekend aan de hand van het gemiddelde van alle petflessen die op de markt zijn gebracht.

Consument informeren over afvalbeheer en effect op zwerfvuil

De federale regering verplicht een opvallende, duidelijk leesbare en onuitwisbare markering op verschillende plastic producten met informatie voor de consument over sortering en het negatieve effect op zwerfvuil. De verplichte markering geldt voor hygiëneproducten, tabaksproducten en drinkbekers en gaat meteen van kracht.

Verplichtingen voor statiegeldflessen

De nieuwe wetgeving verplicht producenten van glazen statiegeldflessen om etiketten en lijmen aan te brengen die achteraf makkelijk verwijderbaar zijn. Deze verplichting is vanaf nu van toepassing.

VVSG-standpunt

De VVSG vindt het een goede zaak dat de federale regering meer maatregelen neemt om de effecten van bepaalde plastic wegwerpproducten op het milieu te verminderen, maar hoopt dat we hiermee ook meer afstand nemen van de wegwerpmaatschappij. Het kan niet de bedoeling zijn dat producenten nu overgaan naar andere wegwerpmaterialen. We blijven pleiten voor preventie van wegwerpproducten, want dat blijft de sleutel naar de circulaire economie. De VVSG hoopt dat de nieuwe beleidsmaatregelen de totale afvalberg verminderen.