Auteur: Koen Van Heddeghem
Gepubliceerd op: 27-04-2023
Net als in de aanloop naar de bestuursperiode 2019-2024, zijn er ook nu al verschillende gemeenten die de wil geuit hebben om tegen 1 januari 2025 een nieuwe fusiegemeente te vormen. Ze kunnen daarbij ook rekenen op Vlaamse (financiële) steun. De Algemene Inspectie van de Federale en Lokale Politie (AIG) maakt zich in een visiedocument zorgen over de impact hiervan op de politiezones. Want in sommige gevallen zal dit leiden tot een defusie van de bestaande politiezone: een gemeente verlaat een politiezone omdat ze fuseert met een gemeente van een andere politiezone. Het visiedocument heeft de politiezones die geconfronteerd worden met een defusie opgelijst. Daarnaast maakt de AIG volgende vaststellingen:
- Als gemeenten uit verschillende politiezones fuseren leidt dit onherroepelijk tot een defusie van de politiezone die een gemeente verliest.
- De gemeenten hebben de vrijheid om te kiezen bij welke politiezone ze willen aansluiten.
- Een fusie tussen twee gemeenten heeft voordelen voor die gemeenten, maar de voordelen voor de politiezones zijn beperkter op het vlak van schaalgrootte.
- In Vlaanderen zijn er fusies van gemeenten, maar deze trend komt niet voor in de andere regio's van het land.
- Politiezones zijn niet verplicht om een gemeente op te nemen wanneer deze gemeente erom vraagt.
Daarnaast stelt de AIG dat het regelgevend en juridisch kader van defusies vandaag de dag onvoldoende duidelijk is en roept ze de bevoegde overheden op om hierover klare wijn te schenken.
De AIG wijst ook op de belangrijke impact van gemeentelijke fusies op de politiezones. Ze beïnvloedt de structuur van het politiebestel aanzienlijk. Volgens de AIG moeten toekomstige fusies van politiezones ‘futureproof’ zijn en moet vermeden worden dat er opeenvolgende fusies van zones komen. Ze maakt zich zorgen over de gevolgen van de gemeentelijke fusies op de noodzakelijke rust in het politielandschap.
De AIG roept de federale overheid op om in overleg met de belanghebbenden een toekomstig kader uit te werken voor de schaalgrootte en de financiering van de politiezones.
In haar rapport vraagt de AIG zich ook af hoe nieuwe politiezones zich verhouden tot de indeling van de Vlaamse referentieregio’s en de hulpverleningszones. Ze vraagt aan de federale overheid om hierover duidelijke handvaten aan te reiken aan de politiezones.
De Algemene Inspectie besluit dat het politielandschap meer dan ooit vragende partij is voor dwingende richtlijnen over de toekomstige organisatiestructuur van de lokale politie en van de federale politie. Zoniet vreest ze voor instabiliteit in het politielandschap. De AIG vraagt zich af of het geen tijd is voor een nieuw Octopusakkoord.
Tenslotte roept ze de mandatarissen van de politie op om een globale en holistische visie op de geïntegreerde politie van morgen te definiëren. Zo vraagt ze aan zowel de Vaste Commissie van de Lokale Politie als het directiecomité van de federale politie een gemotiveerd advies over de toekomstige organisatiestructuur van de (lokale en federale) politie.
