Op basis van een uitgebreide behoeftebevraging bij beide doelgroepen, kochten we data aan rond bezoekers en bestedingen, die verder verrijkt werden met weer- en evenementendata. Dit alles vertaalden we naar gebruiksvriendelijke en relevante inzichten en indicatoren via de ontwikkeling van een prototype handelaarsdashboard enerzijds en de oplevering van een generiek bruikbaar beleidsdashboard op maat van steden en gemeenten anderzijds.
Het project Datagestuurde Winkelgebieden speelt in op de noden van de lokale economie, gezien het een oplossing wil bieden om de daling van het aantal zelfstandige ondernemers en de stijgende leegstand te bestrijden. Door big data nuttig in te zetten in beleidsdoelstellingen en -acties, wil dit project de cruciale ondersteuning bieden om economische data effectief en efficiënt te hanteren, met als doel de lokale handelaar en horecaondernemer te gidsen naar een efficiëntere bedrijfsvoering en zo te streven naar gezonde ondernemingen en winkelgebieden. Wie beschikt over data, beschikt immers over meer kennis en kan betere beslissingen nemen.
Het project wil op een gebruiksvriendelijke manier data die betrouwbaar, eenduidig en future proof zijn, aanbieden aan de handel en horeca, zodat zij meer doelgerichte en effectieve beslissingen kunnen nemen. Aanvullend willen we met dit project ook de datagedreven sturing van het beleid van de steden en gemeenten versterken dankzij de opzet van een generiek beleidsdashboard, met daarbij een maximale uitwisseling van data tussen de actoren.
Via een co-creatietraject onderzochten we de behoeften van zowel handelaren en horecaondernemers als van steden en bekeken we welke rol data kunnen spelen in het vervullen van deze noden. Nadien werden deze vertaald naar verschillende use cases die dienden als basis voor de uitwerking van een prototype handelaarsdashboard enerzijds en een generiek bruikbaar beleidsdashboard op maat van steden en gemeenten anderzijds. We bekeken welke data reeds beschikbaar waren en welke (open) data nog dienden aangekocht of gecapteerd te worden. Aanvullend onderzochten we wat de coaching noden zijn in het omgaan met data bij de handelaars en werd er samen bekeken over welke data zij reeds beschikten en wat er gedeeld kon worden met de steden.
We verkenden de markt met het oog op het genereren van kwaliteitsvolle data en lanceerden een groepsaankoop om de nodige datastromen aan te kopen. Hierbij namen we ook de betrouwbaarheid en accuraatheid van de (beschikbare) data onder de loep. Het sluitstuk was het vertalen van deze databronnen naar gebruiksvriendelijke en relevante inzichten in een prototype handelaarsdashboard en een generiek beleidsdashboard voor de betrokken steden waardoor beide partijen via accurate data meer kennis ter beschikking kregen om hun acties op af te stemmen.
Betrokken partijen
Veel steden hebben dezelfde uitdaging om betrouwbare retaildata te verkrijgen en ermee aan de slag te gaan. Daarom werkten de centrumsteden Mechelen, Antwerpen, Leuven en Roeselare samen aan dit project.
Het was essentieel om ook de noden van de ondernemers mee te nemen in de projectontwikkeling. Hogeschool Thomas More Mechelen ondersteunde ons hierbij om deze behoeften in kaart te brengen.
- Steden: Antwerpen, Leuven, Roeselare en Mechelen
- Diensten: Economie, Smart Cities, Databeheer, Strategie en Ontwikkeling
- Expertisepartner: kennisinstelling Thomas More Research
- Subsidiepartners: EFRO, VLAIO, Provincie Antwerpen, Provincie West-Vlaanderen
Tips
Telco en bestedingsdata zijn, wanneer met inzicht geanalyseerd, een rijke bron aan informatie. Zeker wat betreft de impact van evenementen in de stad op bezoekersaantallen én omzet voor de lokale handel. Het is echter steeds van belang de databronnen zelf goed te doorgronden om ze zo juist mogelijk te kunnen interpreteren.
Overige tips en aanbevelingen zijn terug te vinden in het eindhandboek
Resultaat
We bundelden onze resultaten, leerlessen en aanbevelingen in een eindhandboek ter inspiratie van andere lokale besturen.
Dit kan gedownload worden op https://www.mechelen.be/data-gestuurde-winkelgebieden. Daarnaast leverden we ook een generiek bruikbaar beleidsdashboard op in Power BI, dat geïmplementeerd kan worden door andere besturen indien dezelfde databronnen (bezoekers- en bestedingsdata) ter beschikking zijn. Dit dashboard kan aangevraagd worden bij economie@mechelen.be.
Toekomstplannen
Dit project wordt verdergezet dankzij het project Sustainable Insights for Cities and Retailers (SInCR) binnen de VLAIO oproep City of Things uit 2022. Binnen dit vervolgproject wordt verder ingezet op data ter ondersteuning van handelaars en het beleid. Enerzijds via het standaardiseren van de leerlessen uit Datagestuurde Winkelgebieden: opzet OSLO- en VLOCA-model rond drukte en bestedingen, optimalisatie beleidsdashboard in Power BI en de opmaak van een business en governance model. Anderzijds onderzoekt SInCR nieuwe use cases als verrijking op de gelegde basis rond drukte en bestedingen, zoals de impact van mobiliteit of toerisme.
Praktische informatie
Promotor:
- Stad Mechelen: economie@mechelen.be / sandrine.raskin@mechelen.be
Co-Promotoren:
- Stad Leuven: smartcity@leuven.be / bo.peeters@leuven.be
- Stad Roeselare: strategischecel@roeselare.be
- Stad Antwerpen: detailhandel.horeca@antwerpen.be
Duur: Het project liep van 01/01/2021 tot en met 31/03/2023.
Budget; De totale projectkost bedroeg zo’n miljoen euro voor alle projectpartners samen. Zowel Europa als Vlaanderen subsidieerden dit project elk voor 40%. Additionele subsidie vanuit de Provincie Antwerpen en de Provincie West-Vlaanderen.