Een gemeenteraad neemt dag in, dag uit beslissingen die een belangrijke impact hebben op de inwoners. Traditiegetrouw worden de raadsleden echter pas op het einde betrokken bij het besluitvormingsproces, waardoor oppositie weinig tot geen speelruimte heeft om ideeën voor te dragen of accenten te leggen. Daar wou de gemeente verandering brengen, vertelt gemeenteraadsvoorzitter Le Roy: ‘In lokale besturen is vaak uitsluitend de meerderheid aan het woord, terwijl je tot gedurfde, innovatieve en breed gedragen keuzes kunt komen als je de oppositie weet mee te trekken.’ Het concept van het Actuaforum werd uitgewerkt door het bureau van de raad – een kerngroep waarin alle fracties, de burgemeester, de algemeen directeur en de lokale beleids- en participatiemedewerker vertegenwoordigd zijn – en mee begeleid door de Vlaamse overheid en de participatie-experts van de organisatie Levuur.
Hoe zit het in elkaar? Elk jaar gaan meerderheid en oppositie in gesprek over het meerjarenplan of andere actuele thema’s. Daaruit lichten ze ver-volgens een element dat ze dan samen uitwerken. ‘Door de keuzes al vanaf het begin samen te maken, vermijden we dat het een scenario wordt waarbij de meerderheid een opdracht aan de oppositie uitbesteedt, zonder ze bij de conceptie te betrekken. Dat blijkt ook nodig, want ook al waren de reacties vanuit de oppositie overwegend positief, toch merk je dat sommigen vre-zen dat ze een eerder symbolische rol toegeschoven zouden krijgen.’
Het eerste Actuaforum gaf het startschot voor een participatief traject betreffende de actie ‘Het recreatietoe-risme faciliteren door de realisatie van drie beweegroutes tegen 2025’ uit het meerjarenplan. Tijdens een bruisende brainstormsessie door een regiegroep van geïnteresseerde raadsleden kreeg deze ambitie vorm in een nieuwe wandelroute in de Scheldevallei. Bijzonder hierbij is dat de wandelroute ook in overleg met de inwoners ontwikkeld wordt en er zo naast een meer participatieve gemeenteraad ook werk wordt gemaakt van burgerparticipatie. ‘Om inwoners warm te maken voor het project hebben we in de zomerperi-ode een katern toegevoegd aan de gemeentelijke infokrant waarop ze hun gedroomde route konden uittekenen.
Tegenover het afgeven van de ingevulde katern stond een gratis consumptie per deelnemer bij de lokale horeca als extra impuls. Ondanks de mooie input waren er iets minder inzendingen dan gehoopt, maar je mag niet uit het oog verliezen dat dergelijke participatieve trajecten de tijd moeten krijgen om te groeien,’ benadrukt de gemeenteraadsvoorzitter. Normaal gezien waren inwoners en raadsleden op 28 oktober samengekomen om de wandelroute uit te stippelen op basis van de resultaten uit de participatiekranten, maar COVID-19 bleek – zoals we dat intussen gewend zijn – een struikelblok voor die plannen.
‘We hebben als alternatief een presentatie opgesteld die de resultaten in kaart brengt, samen met een vragenlijst om bijkomende input te verzamelen. Beide werden verstuurd naar de voltallige gemeenteraad en geëngageerde Nazareners. Het doel is om de wandelroute volgend jaar af te werken op basis van de verzamelde informatie en ze officieel te openen tijdens een plechtige, en indien de maatregelen het toelaten fysieke bijeenkomst.’ Waar mogelijk wil het bestuur burgerparticipatie ook integreren in volgende projecten, maar dat zal voor een groot deel bepaald worden door de concrete insteek.
Indien relevant voor concrete projecten is het de bedoeling om behalve met inwoners ook in gesprek te gaan met verenigingen, experts, organisaties en andere relevante partners. ‘Het einddoel van dit alles is om een nieuwe, enthousiasmerende wind te laten waaien in de gemeenteraad. Het is een proces van vallen en opstaan, maar alle initiatiefnemers geloven erin en zijn bereid om met veel elan aan dit verhaal voort te schrijven.’ •
Tomas Coppens is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 12 | 2020
