Wat zijn de taken en bevoegdheden van de politieraad?

De politieraad stelt een reglement van orde vast bij aanvang van de nieuwe zittingsperiode van de politieraad. Behalve de verplichte wettelijke bepalingen, kan dit reglement bijkomende maatregelen bevatten in verband met de werking van de politieraad. 

Het reglement van orde wordt met een volstrekte meerderheid van stemmen aangenomen. De meerderheid van de leden van de politieraad moet dus akkoord gaan met een (voorstel van) reglement. Daarnaast mag het reglement geen bepalingen bevatten die strijdig zijn met de rechten van de raadsleden of met de bepalingen die de wetgever een algemene toepassing heeft willen geven voor alle politiezones. De VVSG stelt een model van reglement van orde van de politieraad ter beschikking. 

Politieraadsleden ontvangen geen wedde, maar krijgen een presentiegeld. Het presentiegeld wordt enkel toegekend aan de verkozen leden, niet aan de burgemeesters die van rechtswege deel uitmaken van de politieraad noch aan de korpschef en de politiesecretaris. De politieraad bepaalt de hoogte van de presentiegelden binnen de wettelijk bepaalde minimum- en maximumgrenzen. 

Het politieraadslid heeft enkel recht op presentiegeld indien hij werkelijk aanwezig is op de zitting van de politieraad. Dat recht geldt ook indien de politieraad niet kon vergaderen om reden dat de meerderheid van de effectieve leden van de politieraad niet aanwezig was en het quorum niet werd behaald. Het recht op een presentiegeld geldt dus voor elke aanwezigheid op de politieraad. 

De politieraad speelt een belangrijke rol bij de aanstelling van de korpschef van de politiezone. De politieraad verklaart het mandaat van de korpschef vacant, stelt de selectiecommissie samen en neemt uiteindelijk kennis van het advies van de selectiecommissie en gaat over tot gemotiveerde voordracht van de korpschef.  

Na vijf jaar kan de korpschef een hernieuwing vragen of kan hij meedelen dat hij deze verlenging niet verzoekt. Hij richt zijn verzoek of mededeling aan de politieraad. De verlenging van het mandaat is slechts mogelijk op gemotiveerd advies van de politieraad en van de burgemeester of van het politiecollege. De hernieuwing is niet mogelijk indien de gemeenteraad of de politieraad en de burgemeester of het politiecollege na de korpschef te hebben gehoord, een met reden omkleed negatief advies uitbrengen. Ook bij de evaluatie van de korpschef heeft de politieraad verschillende taken.

De secretaris van de politieraad wordt aangeduid door de politieraad. De politieraad kan een vergoeding vaststellen voor de politiesecretaris in de politiezone. 

De bijzonder rekenplichtige wordt aangewezen door de politieraad op voorstel van het politiecollege. De politieraad bepaalt de toelage van de bijzonder rekenplichtige.

Het zonaal veiligheidsplan (om de 5 jaar) beoogt de planning en de uitvoering van het lokale politionele beleid, met de burgemeester(s) en procureur des Konings in het bijzonder. In dit kader ontwikkelt de lokale politie partnerschappen met de andere veiligheidsactoren. 

Het zonaal veiligheidsplan heeft ongetwijfeld een impact op de personeelsformatie van de politiezone en op de begroting. Aangezien deze twee materies behoren tot de bevoegdheid van de politieraad moet ze hiermee akkoord gaan. 

De gemeenteraad of de politieraad bepaalt de formatie van het operationeel en van het administratief en logistiek personeel van het lokaal politiekorps, overeenkomstig de door de Koning vastgestelde minimumnormen.

De politieraad is bevoegd om de leden van de politiezone aan te werven en te benoemen. Dat houdt ook in dat de politieraad als benoemende overheid kan beslissen over het ontslag. De politieraad is niet bevoegd voor de hogere officieren. 

Wanneer er een vacante betrekking is beslist de politieraad over de vacantverklaring, de wijze van selectie en over de samenstelling van de selectiecommissie.

De politieraad vergadert ieder jaar in het najaar over de begroting voor het volgende dienstjaar. Zowel in de ééngemeentezone als in de meergemeentezone heeft de politiezone een eigen begroting, boekhouding, balans en rekening.  

• In de ééngemeentezone wordt de begroting van het lokaal politiekorps goedgekeurd door de gemeenteraad. Die politiebegroting is niet in de gemeentebegroting geïntegreerd, maar vormt een duidelijk afgescheiden beleidsdocument. 

• In de meergemeentezone wordt de begroting goedgekeurd door de politieraad. In de meergemeentezones stemt elke gemeenteraad over de dotatie die aan de politiezone wordt toegekend. Die beslissing dient voorwerp uit te maken van een afzonderlijk besluit van de gemeenteraad. Een gemeente uit de zone kan haar eigen dotatie verhogen omwille van bijzondere opdrachten.  

Het politiecollege bezorgt aan elk politieraadslid een exemplaar (per brief, via een bezorger aan huis, per fax of per elektronische post) van het ontwerp van begroting, van begrotingswijziging of van de rekening. Dat moet gebeuren uiterlijk zeven werkdagen voor de vergadering.

De politieraad moet elk jaar in de loop van het eerste kwartaal de jaarrekeningen van het vorige dienstjaar goedkeuren. De rekening wordt in de meergemeentezone uiterlijk zeven werkdagen vóór de politieraad bezorgd aan de raadsleden, hetzij per brief, via een bezorger aan huis, per fax of per elektronische post. 

Op de overheidsopdrachten in de politiezone blijft de NGW van toepassing. De politieraad kiest de wijze van gunning voor alle overheidsopdrachten en stelt de voorwaarden vast. De politieraad kan deze bevoegdheid wel aan het politiecollege overdragen voor de opdrachten die betrekking hebben op het dagelijks beheer van de politiezone. Bij hoogdringendheid kan het politiecollege zelf deze bevoegdheid uitoefenen. Het politiecollege stelt de procedure in en gunt de opdracht. 

Wanneer de politieraad moet beslissen over uitgaven voor dwingende en onvoorziene omstandigheden, kunnen de gelden worden vastgelegd, ondanks dat er geen goedgekeurde begrotingskredieten voorhanden zijn. Het politiecollege kan, wanneer de uitgave absoluut moet gebeuren om schade te vermijden en er geen politieraad mogelijk is, in de uitgave voorzien met de verplichting de politieraad direct in te lichten. 

In principe beslist de politieraad over het instellen van de rechtsvorderingen namens de politiezone. Bij elke tegen de gemeente ingestelde rechtsvordering treedt het politiecollege als verweerder op. Alle andere rechtsvorderingen waarbij de politiezone als eiser optreedt, mogen door het politiecollege slechts worden ingesteld na machtiging van de politieraad. Wanneer de machtiging is toegestaan, is het politiecollege de enige die belast is met de leiding van het rechtsgeding. 

De politiezone kan onroerende goederen bezitten en verhuren. De politieraad beslist over de aankoop of verkoop van een onroerend goed en het aanleggen van een erfpacht of een vruchtgebruik. De politieraad kan ook onteigenen ten algemene nutte.  

Elke burgemeester blijft belast met de bevoegdheid van bestuurlijke politie op het grondgebied van zijn gemeente. De WGP verleent dan ook aan de politieraad het recht geïnformeerd te worden door de burgemeester over de wijze waarop hij de politiebevoegdheden uitoefent die hem zijn toevertrouwd bij de NGW en de WGP.

De bevoegdheden van de politieraad zijn toegewezen bevoegdheden. De wetgever heeft niet alle politiebevoegdheden overgedragen naar de politiezones. De gemeenteraad en de burgemeester behouden integraal de bevoegdheden en verplichtingen vervat in de artikelen van de NGW. De gemeenteraden blijven bevoegd voor het opstellen van politieverordeningen en -reglementen voor het eigen grondgebied maar bij voorkeur op elkaar afgestemd binnen de politiezone.