Start van mandaat als politieraadslid

Het mandaat als politieraadslid vangt ten vroegste aan op de 31ste dag nadat de deputatie het volledige verkiezingsdossier ontvangen heeft van alle gemeenten die deel uitmaken van de politiezone. Als er bezwaar is aangetekend tegen de verkiezing, worden de politieraadsleden vijftien dagen na de definitieve uitslag samengeroepen.

Opgelet: op de installatievergadering van de gemeenteraad (vrij te kiezen op een werkdag tussen maandag 2 december tot en met vrijdag 6 december 2024) gebeurt in principe ook de verkiezing van de politieraadsleden. De verkiezing kan ook ten laatste binnen de tien dagen na de installatievergadering van de gemeenteraad gebeuren. De installatie van de politieraad vindt daarentegen ten vroegste plaats de éénendertigste dag nadat het dossier van de verkiezing van de politieraadsleden ontvangen werd door de bestendige deputatie. Dat zal nu januari worden, doordat de installatie van de gemeenteraad en de verkiezingen van de politieraadsleden in december gebeurt (behalve ingeval van een fusie van gemeenten, want dan vindt de installatievergadering van de gemeenteraad en de verkiezing van de politieraadsleden plaats op 2 januari!)

Eedaflegging

Het mandaat als politieraadslid start met de eedaflegging in handen van de voorzitter van het politiecollege: 

Ik zweer getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgische volk.

Duur van mandaat als politieraadslid

Wat de duur van het mandaat betreft, hanteert de WGP het continuïteitsprincipe:

  • De (uittredende) leden blijven hun mandaat uitoefenen tot de nieuwe politieraad is geïnstalleerd;
  • Het lid dat ontslag neemt, blijft zijn/haar mandaat uitoefenen tot zijn opvolger is beëdigd;
  • De opvolger of het ter plaatsvervanging verkozen lid voleindigt het mandaat van het lid dat hij/zij opvolgt.

Einde van mandaat als politieraadslid

Verlies hoedanigheid als gemeenteraadslid

Het verlies van de hoedanigheid als gemeenteraadslid leidt van rechtswege tot het beëindigen van het mandaat van lid van de politieraad. Wie geen gemeenteraadslid (meer) is, kan dus ook geen politieraadslid (meer) zijn.

Ontslag als politieraadslid

Je kan als politieraadslid steeds vrijwillig ontslag nemen uit de politieraad. Het ontslag dien je schriftelijk in bij de voorzitter van de politieraad. In elk geval blijft het ontslagnemend lid het mandaat uitoefenen tot de opvolger is beëdigd. Bekijk een model van ontslagbrief.

Opvolging van een raadslid

Als effectief politieraadslid kan je een opvolger hebben, maar dat is niet verplicht. De VVSG beveelt het wel aan. Het kandidaat-effectief lid en de opvolger moeten op de dag van de verkiezing deel uitmaken van de gemeenteraad. Een effectief lid kan niet meer dan twee opvolgers hebben. De kandidaat-opvolgers worden, net zoals de kandidaat-effectieve leden, schriftelijk voorgedragen. De kandidaten die als (eventuele) opvolgers van een verkozen effectief lid worden voorgedragen, zijn van rechtswege de opvolgers van het voornoemde lid.

Over de aanstelling van de (eventuele) opvolger wordt niet gestemd in de gemeenteraad. Ze volgt automatisch op het ontslag van het politieraadslid, van zodra het nieuwe politieraadslid beëdigd is. De gemeenteraad waaruit het te vervangen raadslid afkomstig is, moet kennis nemen van het ontslag van het politieraadslid en de eedaflegging door zijn (eventuele) opvolger.

Indien er geen opvolgers meer zijn of er geen waren voorzien op de initiële voordrachtakte, wordt een nieuw kandidaat effectief lid en/ of één of twee kandidaat-opvolgers gezamenlijk voorgedragen door alle nog in functie zijnde gemeenteraadsleden die de oorspronkelijke voordrachtakte van het ontslagnemend politieraadslid hebben ondertekend. Is dat het geval, dan wordt de kandidaat verkozen verklaard en hoeft er dus geen stemming te gebeuren in de gemeenteraad.

Indien er vanuit de fractie van het ontslagnemend politieraadslid geen voordracht wordt ingediend voor een effectief lid en (eventuele) opvolger(s), gaat de gemeenteraad over tot een geheime stemming waarbij elk gemeenteraadslid over één stem beschikt. De kandidaat die in dat geval over de meeste stemmen beschikt is verkozen. Doorgaans zal de grootste fractie dan het zitje verkrijgen.

Wat als je als onafhankelijk raadslid verder wenst te zetelen?

Er zijn geen gevolgen voor wie als onafhankelijk raadslid gaat zetelen in de politieraad. Het betrokken raadslid is er persoonlijk verkozen en kan daar enkel vervangen worden wanneer het zelf vrijwillig ontslag neemt (of eventueel als de einddatum op de akte bereikt wordt). De fractie, noch de politieraad, kunnen dat ontslag afdwingen.