Verplichtingen gemeente

Alvorens te kijken naar welk afval van de gemeente moet worden afgevoerd, kan je best proberen zoveel mogelijk aan preventie te doen. Op die manier moet er ook minder afval gesorteerd en afgevoerd worden. Lokale besturen hebben zelfs een preventieverplichting voor eigen evenementen en de eigen werking.

Meer bepaald zijn hier de bepalingen rond het gebruik van herbruikbaar cateringmateriaal in de eigen gemeentelijke werking en voor de eigen evenementen van toepassing. Deze bepalingen (5.3.12.2) verbieden immers het aanbieden van dranken in wegwerpbekers en van bereide voeding in cateringmateriaal voor eenmalig gebruik. Alle informatie hierover vind je op de site van de OVAM.  Op die manier zal er bijvoorbeeld in kantoorgebouwen minder pmd worden ingezameld.

Maar je kan ook kijken naar andere stromen, zoals voor groen- en houtafval en bermmaaisel zijn er vaak alternatieve verwerkingsmogelijkheden waardoor deze stromen niet afgevoerd moeten worden als afval. In de transitie naar de circulaire economie zijn er ook meer en meer alternatieven beschikbaar voor bijvoorbeeld de recuperatie van hout- en bouwafval, bepaalde plastics…
Voor de medewerkers en burgers kan je kraantjeswater aanbieden of bulkaankopen van fruit of andere tussendoortjes in plaats van drank- en snackautomaten.
Kijk bij grotere aankopen naar circulaire diensten in plaats van aankopen (“as a service”).
Werk voor hergebruik samen met de lokale kringwinkel of andere initiatieven.
Schenk nog werkend, maar uit dienst genomen materiaal weg aan burgers, personeel, lokale initiatieven…

Kijk maximaal waar je afval kan hergebruiken en voorkomen, dat maakt ook het hele proces van inzameling achteraf gemakkelijker en levert de grootste positieve bijdrage aan klimaat en leefmilieu.

In principe moet de gemeente de 22 verplichte afvalstromen die op alle gemeentelijke locaties vrijkomen  apart inzamelen. Deze mogen dus niet in het gemeentelijke restafval terechtkomen. In de praktijk is het dus nodig om in kaart te brengen welke afvalstromen vrijkomen in de gewone werking op elke gemeentelijke locatie.

Om nasortering en fouten te voorkomen is het belangrijk om de bronsortering zo goed mogelijk te organiseren. Een aantal belangrijke aandachtspunten zijn hier in elk geval:

• Voorkom gemakkelijkheidsoplossingen door gebruikers: in plaats van restvuilnisbakjes onder elk bureau, kies voor sorteerstraatjes waar de gebruiker direct het afval kan scheiden. Anders zullen vele mensen gemakkelijkheidshalve alle afval in het dichtstbijzijnde vuilnisbakje steken.
• Hou het afval van straatvuilnisbakjes, veeg- en zwerfvuil en sluikstorten apart van het andere afval van technische diensten. Afval van straatvuilnisbakjes, veeg- en zwerfvuil en sluikstorten is immers huishoudelijk afval en moet apart geregistreerd worden.
• Voorkom ook hier gemakkelijkheidsoplossingen met grote containers voor gemengd afval. Dan verdwijnt de impuls om te sorteren.

Wat met de transparante zakken?

• Het verbod op het gebruik van niet-transparante zakken geldt enkel voor zakken met restafval die aan de inzamelaar aangeboden worden in een afvalcontainer. De reden hiervoor is dat een visuele controle moet mogelijk zijn op het afval zodat de Inzamelaar-Handelaar-Makelaar (IHM)  kan nagaan dat voldaan is aan de sorteerverplichtingen voor bedrijven. (Vlarema artikel 5.3.13.2 (verbod niet-transparante zakken) en Vlarema artikel 5.5.3.1 tot 5.5.3.3 (visuele controles))
• De verplichting dat afvalzakken minstens 80% recyclaat moeten bevatten (waarvan 50% postconsumer recycled content en 100% vanaf 2025) is steeds van toepassing. Ook voor de selectieve inzamelingen en ook voor afval dat in zakken (zonder container) wordt opgehaald). (Vlarema artikel 5.3.13.1)
• Concreet wil dit zeggen dat je best transparante zakken voorzien in de restafvalvuilnisbakjes op de gemeentelijke sites of deze vuilnisbakjes ledigt in transparante zakken. De zakken die eventueel in straatvuilnisbakjes voorzien worden, moeten dan weer niet transparent zijn (dit is namelijk huishoudelijk afval).