Vereenvoudigen van samenwerkingsverbanden

Op initiatief van Midwest, werd door prof. F. De Rynck (2010) een studie uitgevoerd naar schaalveranderingen in de regio Midden-West-Vlaanderen. 183 vormen van samenwerkingsverbanden werden hierbij opgelijst. Dat gaat evenwel over alle mogelijke verbanden waarbij minstens één gemeente/stad betrokken is. Daarbij werd er geen onderscheid gemaakt in het soort samenwerkingsverband of het doel waarvoor een samenwerkingsverband werd opgericht. Het ging hierbij zowel over informeel overleg tussen ambtenaren, intercommunale structuren, structuren/zones opgelegd door de Vlaamse of federale overheid alsook duidelijke vormen van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden.

Voor elk van deze samenwerkingsverbanden werd in 2013 een fiche opgemaakt. In deze fiche is informatie opgenomen over het aanspreekpunt, het domein, de kernopdracht, het type samenwerkingsverband, de interorganisatorische vorm, juridische vorm, inhoudelijke partners, financiering, initiatiefnemer, oprichtingsdatum, aantal gemeenten, werkingsgebied incl. kaart, de zetel, aantal tewerkgestelde personeelsleden en evt. bijkomende informatie.

Deze lijst van samenwerkingsverbanden werd door de cluster Midwest – bestuur uitgefilterd tot een overzichtslijst van samenwerkingsverbanden die als intergemeentelijke samenwerking kunnen  beschouwd worden. Deze verbanden werden vervolgens in het voorjaar 2017 door de respectievelijke thematische clusters Midwest verder onderzocht. De informatie werd in elke van de fiches geactualiseerd. Op basis hiervan werd, in overleg met betrokkenen (schepenen, ambtenaren, partners) nagegaan of het opportuun is om deze werking in te kantelen in de dienstverlenende vereniging Midwest. Voor elk van de samenwerkingsverbanden is een voorstel geformuleerd of inkanteling al dan niet wenselijk was. Dat document is samen met de documenten voor oprichting van DVV Midwest ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraden. De voorbije jaren werd nu gaandeweg uitvoering gegeven aan deze beslissingen.

Deze manier van werken heeft de oorspronkelijke lijst herleid tot 38 samenwerkingsverbanden. Voor deze samenwerkingsverbanden hebben de gemeenten en steden de touwtjes in handen en wensen zij de werking efficiënter en transparanter te maken in uitvoering van de genomen gemeenteraadsbeslissingen. Elk van de samenwerkingsverbanden vergt evenwel een andere aanpak, afgestemd op het type samenwerkingsverband.

Uit: Samenwerking in Midwest, 2021

In regio Westhoek herleidde men de 45 samenwerkingsverbanden naar 26. Deze vermindering gebeurde tussen 2015 en 2021. De meeste van die verbanden werden in gekanteld in de in 2017 opgerichte DVV Westhoek, wat zorgde voor een efficiëntere en transparantere samenwerking. 9. Twee regionale landschappen werden gefusioneerd tot 1 regionaal landschap voor de volledige Westhoek. Het interregionaal bibliotheekoverleg (voorheen 3 aparte samenwerkingen) werd ondergebracht in de drie samenwerkingsverbanden bovenlokaal cultuuroverleg, waaronder IJzervallei. Tenslotte werden andere samenwerkingsverbanden stopgezet of verlieten ze de (referentie)regio Westhoek.