In het warmtezoneringsplan maakt het lokale bestuur een toekomstbeeld op, eventueel met de steun van een gespecialiseerde partner. Op kaart geeft ze voor elke plaats op haar grondgebied het meest duurzame en geschikte energieconcept weer. De gemeente of stad kan het grondgebied verdelen in zoekzones en/of werken op het niveau van de straten. Ze kan voor elke zoekzone keuzes of voorkeuren meegeven voor collectieve of individuele verwarmingsoplossingen. Ze kan eveneens de richting aangeven inzake technologieën en energiedragers of aanvullende maatregelen naar voor schuiven om de gebouwschil energiezuinig te maken. Ze kan ook bijkomende reglementering opleggen. Naast het algemene toekomstbeeld beschrijft het warmtezoneringsplan ook de timing, de faseringen de overgangsscenario’s voor elke zone of straat apart (vb. “tot 2025 komt er in deze specifieke zone geen warmtenet, maar in de periode 2025-2030 zullen we het potentieel van een warmtenet in deze zoneonderzoeken”). Op die manier zal het warmtezoneringsplan burgers en bedrijven kunnen ondersteunen in hun investeringsbeslissingen.
Handig is dat de VVSG Inspiratiekaart Warmtezonering de mogelijkheid biedt om een goedgekeurd warmtezoneringsplan op de website op te laden. Bezoekers van de website kunnen hierdoor visueel duidelijk zien welke gemeente al een beleid heeft uitgestippeld rond warmtezonering.
Een warmtezoneringsplan is echter geen gedetailleerd haalbaarheidsstudie. Er is extra studiewerk nodig om na te gaan of de huidige technische, ruimtelijke, economische en politiek-maatschappelijke omstandigheden het toestaan om de voorgestelde warmteconcepten of -technieken effectief toe te passen. Rekening houdende met de transitielogica is het bovendien van belang om een periodieke evaluatie in te plannen.
Een goedgekeurd warmtezoneringsplan biedt duidelijkheid over de gekozen richting aan alle actoren die actief zijn op het grondgebied van de gemeente of stad: de burgers, de projectontwikkelaars, de bedrijven én de eigen overheid. De omschakeling naar een duurzame warmtevoorziening draagt bij tot toekomstgericht wonen en kan ingrijpen tot in de woonkamer van de burger, zowel bij nieuwbouw als bij (energetische) renovaties. De burger heeft daarom nood aan duidelijkheid: moet hij vandaag investeren in een individuele oplossing zoals een eigen warmtepomp of zal hij op termijn mee kunnen stappen ineen collectieve oplossing? Ook projectontwikkelaars en bedrijven kunnen op basis van het warmtezoneringsplan evalueren of ze kunnen aansluiten op collectieve investeringen en/of waar ze zelf moeten instaan voor een duurzame warmteoplossing.
Een warmtezoneringsplan is bovendien een belangrijk instrument voor verschillende diensten binnen een gemeentebestuur. De dienst ruimtelijke planning kan ermee aan de slag bij de verdere opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen en stedenbouwkundige verordeningen, maar ook de dienst patrimonium, de technische dienst, de milieudienst, de dienst openbare werken, het college en een hele reeks andere experten binnen de gemeentelijke administratie kunnen er gebruik van maken.