Wanneer begint je mandaat als raadslid?
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 is duidelijk wie verkozen is als gemeenteraadslid en wie opvolger is. De installatievergadering van de gemeenteraad vindt plaats op één van de eerste vijf werkdagen van december 2024. In nieuwe fusiegemeenten vindt de installatie van rechtswege plaats op de eerste werkdag van januari 2025.
De gemeenteraad onderzoekt op de installatievergadering de geloofsbrieven van de verkozen personen die de eed willen afleggen als gemeenteraadslid. Daarbij wordt nagegaan of de verkozene voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden en of de verkozenen zich niet bevinden in een onverenigbaarheid. Worden de geloofsbrieven goedgekeurd, dan kan de verkozene de eed afleggen in handen van de raadsvoorzitter. Vanaf dat moment is de verkozene effectief gemeenteraadslid en (behalve in de zes faciliteitengemeenten rond Brussel en in Voeren) van rechtswege ook OCMW-raadslid.
Men kan zelf afzien van het mandaat van raadslid door:
- als verkozene aanwezig te zijn op de installatievergadering, maar te weigeren om de eed af te leggen,
- dit schriftelijk te doen vóór de installatievergadering (verzaken),
- als verkozene niet aanwezig te zijn op de installatievergadering en daarna zonder geldige reden ook afwezig te zijn op de volgende vergadering.
Wie niet rechtstreeks verkozen werd als raadslid, is verkozen tot opvolger. Voor elke lijst is een volgorde van opvolgers opgemaakt, waarna per mandaat dat vrijkomt de eerstvolgende opvolger de kans krijgt de eed af te leggen. Ook hier worden eerst de geloofsbrieven onderzocht en als die goedgekeurd worden, kan de eed afgelegd worden.
Wanneer eindigt je mandaat als raadslid?
Wie de eed afgelegd heeft als raadslid blijft in principe raadslid voor de hele bestuursperiode.
Er zijn enkele uitzonderingen:
- Er zijn bepaalde gevallen waarin iemand tijdelijk raadslid wordt omdat het effectieve raadslid verhinderd is. Bij het einde van de verhindering neemt het oorspronkelijke raadslid het mandaat weer op en wordt het tijdelijke raadslid weer opvolger.
- Je kan als raadslid zelf beslissen om ontslag te nemen (schriftelijk aan de raadsvoorzitter). De fractie of de partij kan dat niet in jouw plaats beslissen.
- Wanneer je niet meer voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden (bijvoorbeeld omdat je verhuisd bent naar een andere gemeente) en weigert ontslag te nemen, kan de raad je mandaat vervallen verklaren.
- Wanneer je overlijdt tijdens de bestuursperiode.
Enkele veelgestelde vragen over het begin en einde van het mandaat
