Verkeersplatforms vzw

Lokaal en bovenlokaal kunnen Verkeersplatforms gezien worden als het middenveld en netwerk voor verkeersveiligheid. Verkeersveiligheid en –leefbaarheid is dus de insteek, met aandacht voor duurzame mobiliteit.

Zonder een mentaliteitswijziging kan er geen drastische wijziging komen op het vlak van meer verkeersveiligheid. Verkeersplatforms werken daar samen aan in een positieve ingesteldheid. Het heeft geen zin dat de ene weggebruiker de andere in een negatief daglicht stelt en vindt dat die de oorzaak is van onveiligheid.

Een verkeersplatform werkt vanuit vier invalshoeken: scholen en verenigingen, burgers en instanties. Zo ontstaat een groot draagvlak. Dit draagvlak, én het onafhankelijk karakter van een platform, vergroot het vertrouwen vanuit de bevolking. Zo kunnen ze meer realiseren, en kunnen mensen meer wegen op het beleid. Als een school bv. de handen in elkaar slaat met een vereniging,of een lokale geëngageerde mobiliteitsgroep gaat iedereen breder kijken. Het platform staat garant voor de nodige wisselwerking en samenwerking, wat het resultaat sterk verhoogt. Er ontstaat een grotere dynamiek en zorgt voor win-win-situaties, ook en niet in het minst voor het beleid.

De dialoog met gemeentelijke instanties is cruciaal. Een Verkeersplatform kiest voor een constructieve dialoog met de lokale overheden. Om tot een betere mobiliteit te komen zijn uit de politiek en de administratie lokale verantwoordelijken met ambitie nodig. Net zo nodig als het draagvlak bij de bevolking. Lokale verantwoordelijken met zin en inzicht voor maatschappelijke opbouw en een groot en goed georganiseerd draagvlak bij de bevolking zijn de cruciale ingrediënten om tot een ommezwaai te komen en de noodzakelijke kwaliteitssprong te realiseren. Democratie is een continu proces, ook bij verkeer en mobiliteit. Dat proces op het domein van verkeer en mobiliteit wil een Verkeersplatform mee vorm geven. Dat kan in het ultieme samenspel van bevolking en lokaal beleid.

Verkeersplatforms vullen de ontbrekende schakels in tussen het Vlaams niveau (overheid, campagnes, …) en het lokale niveau. Zij zorgen ervoor dat bepaalde acties effectief aangepakt worden. Toch is er een verschil met de mobiliteitsraad/gemeentelijke begeleidingscommissie. Het Verkeersplatform heeft hoe dan ook een veel bredere werking dan een dergelijke raad of commissie en werkt in functie van alle invalshoeken en dus niet alleen in functie van de gemeente(raadsdossiers).

We zorgen ervoor dat er daadwerkelijk dingen gebeuren en dat het gedrag wijzigt. Niet alles kost tijd en geld, heel wat zaken kunnen gerealiseerd worden met wat goede wil en wat gezond verstand. We zorgen ervoor dat iedereen mee is en dus werken we stap voor stap: liever trager, maar blijvend.

Een volledige uiteenzetting geven van wat platforms zoal doen, is een onbegonnen zaak. De situatie verschilt bovendien ook naargelang de lokale noden. We denken aan organisatie van verkeersdagen, acties ‘No need for speed’ (www.noneedforspeed.be) en ‘Zien en gezien worden’, ‘Op de kop gevallen’, toetsen van BPA en RUP aan de noodzaak van verkeersveiligheid, participatie in de opbouw (en uitwerking en opvolging) van het mobiliteitsplan, verkeerslessen op school, een fietstocht rond knelpunten, werken rond reflecterend materiaal (ism xiu), organiseren en verwerken van enquêtes, melden van verkeerstechnische problemen, werkgroepen (vb. Leirekensroute), meewerken aan nationale campagnes (vb. VSV), week van de mobiliteit, open straatdag, acties, wegsignalisatie, schoolcharters, samenwerking met Trage Wegen, …

We noemen hier ook enkele concrete dossiers van Verkeersplatforms, waar gedurende lange tijd rond gewerkt werd. In Gooik en Londerzeel hielp het Verkeersplatform het fietsbeleidsplan mee uitwerken. Met een eigen methodiek werd 180 kilometer gemeentelijk voetpad 2 maal door vrijwilligers van het Verkeersplatform Lebbeke afgestapt. Dat resulteerde in het voetpadenrapport, gebaseerd op 9 parameters, een primeur in Vlaanderen. In Dilbeek zorgde het platform voor de hertekening van de Ninoofsesteenweg (N8), een dossier dat met interesse gevolgd werd door De Werkvennootschap, De Lijn, Agentschap Wegen en Verkeer, …

Wat zijn de resultaten? Welke effecten heeft de maatregel, hoe wordt deze geëvalueerd, welke bijsturingen waren nodig, duurde het lang vooraleer iedereen overtuigd was,… ? Waaraan werd geen oplossing gegeven?

Alhoewel er geen eenduidig vast patroon is in de oprichting van een lokaal Verkeersplatform kunnen we vanuit de praktijk toch een aantal stappen vooropstellen die best genomen worden.

Het gaat dan om:

-         Een lokale actie of een lokale situatie als vertrekpunt

-         Een verkennend gesprek

-         Een tussenstap na het verkennend gesprek (voorbereiding voor 5)

-         Verbreden van het draagvlak

-         Een opstartavond of opstartacie

-         Bekendmaking en publiciteit

-         Enquête

-         Continue werking

-         Begeleiding en opvolging

De vzw Verkeersplatforms voorziet in begeleiding bij deze stappen, geeft aandachtspunten aan, denkt mee na over strategie en inhoud. Onderlinge uitwisseling met andere bestaande platforms en met partners, gebeuren op de Reflectiegroep die voor alle Verkeersplatforms openstaan. Alle verkeersplatforms worden ondersteund door de vzw Verkeersplatforms.

Zitten er nog andere projecten in de pijplijn? Projecten die onze aandacht verdienen?

Het eerste verkeersplatform werd opgericht in januari 1999 in Opwijk en is gegroeid als massale reactie van de bevolking en vele invalshoeken op een tragisch overlijden van een zeventienjarige fietser in het centrum van Opwijk op het einde van het schooljaar.

Het succes was overrompelend: een groot draagvlak van scholen, verenigingen en burgers, samen met de medewerking van de gemeente maakten veel méér mogelijk.

Dankzij die goede samenwerking heeft het platform in Opwijk al heel veel kunnen realiseren en is ze uitgegroeid tot een vaste waarde en een belangrijke partner in het verkeersveiligheidsbeleid.

Na de oprichting in 1999 van Amigo (Andere Mobiliteit In Groot Opwijk) in Opwijk volgden al snel een Verkeersplatform in Halle, LeVeLo in Londerzeel, Veilig Mobiel in de regio luchthaven, Plavei in Affligem en een Verkeersplatform in Grimbergen.

Intussen zijn er platforms actief in Affligem, Opwijk, Ternat, Lebbeke, Londerzeel, Dilbeek, Hamme, Klein-Brabant-Vaartland (Promobiel), Gooik, Rupelstreek. Er waren eerder ook al platforms in Zaventem, Zemst, Heist-op-den-Berg, Mechelen, ... Er is interesse vanuit verschillende gemeenten. We werken aan een start-to-Verkeersplatform-box.

Elk platform beslist op basis van de realiteit in de gemeente/regio en de inbreng van de actoren de prioriteiten. Prioriteitenlijsten ontstaan ook vaak na een brede bevraging bij de bevolking. Vaak wordt er gewerkt in projectgroepen rond thema’s.

Er zijn samenwerkingen met Leirekensroute, provincie Vlaams-Brabant (strategisch overleg verkeersveiligheid), VSV, OVK, Fietsersbond, xiu, supporters openbaar vervoer, Fietsberaad, Netwerk Duurzame Mobiliteit (compagnon),…

De verschillende platforms staan garant voor een niet-aflatende inzet, voor een onbeperkt enthousiasme, voor creatieve oplossingen, en voor een efficiënte aanpak van de problematiek inzake verkeersveiligheid en duurzame mobiliteit.

Willy Price, info@verkeersplatform.be

www.verkeersplatform.be