Peer betrekt burgers met ParticiPEER

Het engagement van het Peerse stadsbestuur om in te zetten op participatie was in de legislatuur 2013-2018 al sterk aanwezig. De laatste jaren kwam deze ambitie in stroomversnelling met de goedkeuring van het participatiereglement in 2019. Dit vormde in de eerste plaats een engagementsverklaring. Het bestuur somde bewust zelf geen initiatieven op, net omdat ze een ‘dynamische, participatieve ingesteldheid’ wilde aanhouden in al haar domeinen.

Het ruime concept ParticiPEER valt immers uiteen in een hele reeks aan kleine en grotere projecten, waarbij de burger zo veel mogelijk betrokken wordt. De gemeenteraad stelde wel een ‘participatiemenu’ op, dat verschillende methoden om te participeren omvat. Dit menu bestaat uit klassieke participatie binnen adviserende fora of binnen concrete projecten, digitale participatie, crowdfunding, burgercontracten, dorpsbudgetten en ‘het college van burgemeester en schepenen op aanvraag’.

Het bestuur wil de mensen bewegen in ‘denken en doen’. Het veelal symbolische doel is het sociaal kapitaal activeren en zo de stad gezond en democratisch houden. Alle projecten zijn met grote burgerbetrokkenheid tot stand gekomen. Dankzij voortdurende dialoog tussen alle belanghebbenden wordt een optimaal resultaat bereikt dat zo veel mogelijk tegemoet komt aan de mogelijk nadelen.

De stad Peer probeert een zo gebalanceerd mogelijke mix aan te bieden van klassieke, offline trajecten en digitale, online tools. De voordelen van de ene compenseren de nadelen van de andere, en vice versa. Uiteraard werd in tijden van COVID-19 beduidend meer ingezet op de online processen.

Binnen het kader van ParticiPEER steunt het stadsbestuur als initiatiefnemer sterk op haar ‘participatiecoaches’. Burgers bieden zich vrijwillig aan om het verloop van de verschillende processen te bevorderen. Zij worden opgeleid door externe communicatiebureaus en gemonitord door de ambtenarij. Men zet hen als go between in om de drempel voor de burgers naar het bestuur te verlagen. Op die manier kunnen politiek en administratie zich grotendeels afzijdig houden van discussies onder burgers, om zo hun neutraliteit te bewaren.

De verbintenis heeft verschillende, concrete resultaten opgeleverd. Zo kwamen er onder meer adviserende participatiefora, vernieuwde dorpskernen en veiligere banen, een fietsstraat in het stadscentrum, een nieuwe scholencampus en sporthal, de aanleg van een educatieve moestuin, een knuffelboerderij en een nieuwe speeltuin, een betaalbare buitenschoolse kinderopvang, een vernieuwd jongerencentrum, masterplannen voor Kleine-Brogel en Peer-centrum, speelgroene buurtplekken,...

De resultaten van de participatieprocessen worden steeds meegenomen in het bestuur van de stad. Zowel de politiek als de administratie hebben ondertussen de reflex om het resultaat van de trajecten zo uitgebreid mogelijk te incorporeren in het uiteindelijke beleid. Initiatieven worden in eerste instantie wel opgestart vanuit het bestuur zelf.

Zo veel mogelijk burgers en groepen van burgers worden bij het beleid betrokken. Denk hierbij aan individuen, buurten, verenigingen, verschillende leeftijdscategorieën, ... De doelgroep wordt steeds bepaald naargelang het onderwerp en de omvang van een project. Deze kunnen dus klein en zeer gericht zijn, maar even goed slaan op de gehele bevolking van Peer. Er wordt hierbij geijverd naar een zo representatief mogelijk beeld van de bewuste doelgroep.

In de eerste plaats dient men voldoende aandacht en middelen te besteden aan het participatietraject. Participeren om te participeren kan niet leiden tot succes. Daarnaast moet het stads- of gemeentebestuur ook een eerlijk en correct traject kunnen garanderen, waarbij de uitkomsten effectief worden verwerkt binnen het beleid. Het benoemen van een vaste participatie-ambtenaar en de inzet van participatiecoaches kan de slaagkansen van het project alleen maar bevorderen.

Het participatie-engagement van het stadsbestuur is niet beperkt in de tijd en zal dus ook in de toekomst blijven voortbestaan. De burgers op een zo gedreven mogelijke manier bereiken blijft een centrale spil in het beleid van de stad. Indien mogelijk kan de betrokkenheid dus nog verder verhoogd worden in de volgende jaren.

• Verantwoordelijke en contactpersoon: Burgemeester Steven Matheï
• Looptijd: Niet beperkt in de tijd.
• Budget: Binnen het meerjarenplan wordt er steeds ongeveer 50.000 euro vrijgemaakt voor het ParticiPEER project.
• Meer info vind je op de website van ParticiPEER

Deze praktijkbeschrijving kwam er in samenwerking met de studenten van het seminarie Bestuurskunde onder leiding van prof. Trui Steen KULeuven.