Klimaat: Aan de slag met bedrijven in je klimaatbeleid

Frank De Lannoit van Brugge geeft energie vzw en Jan Jaeken van Samen Klimaatactief deden op het webinar hun verhaal. Jan Jaeken is ook voorzitter van Flux50, een bedrijfsfederatie die een actieve partner is van het Netwerk Klimaat. Frank De Lannoit werkte een tiental jaar bij Electrawinds als verantwoordelijke voor windprojecten op Brugse bedrijventerreinen. Daar ondervond hij dat veel bedrijven niet op de hoogte zijn van wat er met energie gebeurt.

Zo ontstond het idee om een initiatief op te zetten voor bedrijven die zich niet willen beperken tot vrijblijvend nadenken maar die nú iets willen doen. En dat begint met luisteren, verbinden en daarna realiseren. ‘We zijn gestart in december 2019 om samen met de stad te kijken hoe we bedrijven meer kunnen betrekken in het klimaatverhaal,’ vertelt De Lannoit. Er werd een informatiesessie georganiseerd, voorafgegaan door een survey naar bedrijven op de Brugse bedrijventerreinen. ‘Een van de vragen was hoe we hen konden helpen. Op basis daarvan zijn we langsgegaan bij tien bedrijven, met wie we dan in juni 2020 de vzw hebben opgericht. Voor en door bedrijven dus.’

Tijdens de sessies ondervond De Lannoit dat de kracht in de persoonlijke, maar toch collectieve werkwijze zat: één op één samenzitten, overtuigen en vertrouwen hebben is wat de doorslag geeft. Veel bedrijven willen iets doen, maar hebben de kennis niet in huis, ze worden overspoeld door commerciële informatie, en raken er zelf niet uit. Daar neemt de vzw het dus over.

Ondanks de coronacrisis zijn er de afgelopen twee jaar al mooie dingen gerealiseerd. Een succesvolle actie was een event in verband met elektrische mobiliteit. De vaststelling was dat elektrisch rijden nog niet doorbrak, ondanks het potentieel. Op ’t Zand in Brugge verzamelde Brugge geeft energie zoveel mogelijk concessiehouders en aanbieders van elektrische wagens, zodat mensen konden zien dat dit wel degelijk haalbaar en betaalbaar is. Er was ook informatie aanwezig over laadpalen, autodelen enzovoort. Er waren een stuk of twintig merken aanwezig, er kwam veel volk langs en volgend jaar komt er zeker een nieuwe editie.

Een vervolg kreeg dit onderwerp toen de call voor laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen bij bedrijven bijna ten einde liep. Het was veeleer een wake-up-call, herinnert Frank De Lannoit zich: ‘Toen ik informeerde bij het Agentschap hoeveel Brugse bedrijven al een aanvraag hadden ingediend, was het antwoord: “Geen enkel.” Toen zijn we in gang geschoten en we hebben twee infosessies georganiseerd, waarop 33 bedrijven afgekomen zijn. 29 daarvan hebben zich geëngageerd om mee te doen en we slaagden erin een investeringsvolume van 900.000 euro te realiseren aan diverse types laadinfrastructuur.’

Andere onderwerpen waarvoor Brugge geeft energie actief is, zijn zonneprojecten of andere vormen van hernieuwbare energie, ledverlichting, warmtepompen, waterstof, mobiele batterijen (die onder andere walstroom leveren aan de cruiseschepen) enzovoort. ‘We werken niet met groepsaankopen,’ merkt Frank De Lannoit op, ‘omdat er door de nadruk op het goedkoopste aanbod soms ingeboet wordt op kwaliteit. Ons aanbod voor EV-ready bedrijventerreinen is iets wat we ook kunnen aanbieden op andere plaatsen in Vlaanderen, het is de toekomst van de mobiliteit, ook voor vrachtvervoer. We werken aan consortia om tankfaciliteiten voor waterstof te realiseren met een lokale groene waterstofketen. Met EnergyOnWheels onderzoeken we hoe we lokale duurzame stroom op piekmomenten via batterijopslag kunnen inzetten voor mobiele energievoorziening op werven, bij evenementen of als back-up. Gemeenten met interesse in een van deze projecten kunnen ons altijd contacteren.’

Jan Jaeken herkent veel in wat Frank De Lannoit vertelt, maar de invalshoek van Samen Klimaatactief is anders. Deze organisatie wil partijen samenbrengen en acties uitwerken en promoten, zonder ze zelf uit te voeren. Het oorspronkelijke initiatief kwam van de stad Antwerpen. De vaststelling was dat de CO2 -uitstoot in de tertiaire sector (retail, kantoren, horeca), bij de lichte industrie en in flatgebouwen niet naar beneden ging. De stad wilde daar iets aan doen en na een aantal brainstorms werd er een concessie in de markt gezet. Er was een organisatie nodig die flexibel kon opereren, flexibeler dan een overheid. Dat werd Samen Klimaatactief, net zoals in Brugge een initiatief van ondernemers voor ondernemers.

Samen Klimaatactief berust op drie pijlers: een publieke website met informatie, een digitale marktplaats waar iedereen gratis vragen kan posten, en een sterk informeel netwerk. ‘Ondertussen zijn wij in heel Vlaanderen actief,’ zegt Jaeken. ‘Een aantal regionale actoren zetten onze diensten intensief in, zoals Waasland Klimaatland of de provincie Antwerpen.’

Bedrijven benadert Samen Klimaatactief segment per segment. Hoe groter het bedrijf, hoe groter het potentieel aan CO2 -besparing. Belastingbeleid (o.a. drijfkracht), vergunningenbeleid, uitgiftebeleid op bedrijventerreinen kan hier echt een verschil maken. Veel bedrijven en bedrijventerreinverenigingen willen actie ondernemen voor het klimaat. Handelaars vragen een andere benadering. ‘Hier werken we bijvoorbeeld met netwerkevents en communicatie via lokale handelaarsverenigingen,’ zegt Jan Jaeken. De stad Antwerpen probeert bijvoorbeeld open winkeldeuren te vermijden, een studie wees uit dat dit geen enkel effect heeft op het verkoopcijfer. Dat brengt de organisatie dan onder de aandacht.

‘We proberen ook telkens de juiste contactpersoon in het bedrijf te vinden,’ zegt Jan Jaeken nog. ‘En we wijzen op nieuwe kansen. Er komt bijvoorbeeld nieuwe wetgeving in verband met de energieprestaties van niet-residentiële gebouwen, wat bedrijven stimuleert om hun gebouw onder handen te nemen. Ook energiedelen en restwarmte van bedrijven bieden nieuwe mogelijkheden waar wel wat interesse voor is. We slagen er regelmatig in oplossingen aan te bieden. Een mooi voorbeeld is een bedrijf dat graag zonnepanelen op het dak wilde, maar de stabiliteit was een probleem. Door hen te informeren over lichtgewichtpanelen konden we hen naar de juiste oplossing leiden. We hebben al een 300-tal dergelijke vragen behandeld.’

Beide projecten hebben een verschillende insteek, maar hebben de heren ook iets geleerd van elkaar? Ja, zo blijkt.

Frank: ‘Ik zou graag nog projecten opzetten om vrachtwagens op waterstof te laten rijden. De verontreiniging van die vrachtwagens heeft immers een grote invloed op de luchtkwaliteit in kernen, denk maar aan bijvoorbeeld huisvuilwagens. Misschien kan ik daarvoor bij de contacten van Samen Klimaatactief en Flux50 terecht.’

‘Wij zijn erg complementair,’ knikt Jan Jaeken. ‘Samen Klimaatactief realiseert zelf geen projecten. Wij proberen wel partijen bij elkaar te brengen, concepten te ontwikkelen, actie te stimuleren, maar de uitvoering is niet voor ons. Het project van Frank doet die stap verder wel, dus dat is erg waardevol en het kan elkaar versterken.’ —

Maarten Tavernier is coördinator Netwerk Klimaat
Voor Lokaal 02 | 2022

• Op vvsg.be/netwerkklimaat kun je het webinar herbekijken
• bruggegeeftenergie.be 
• samenklimaatactief.be