Op basis van een conceptnota van de Vlaamse regering gaat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir onderhandelen over de invoering van een statiegeldsysteem in Vlaanderen. Het streefdoel is om in 2025 zo’n systeem in te voeren. Volgens de conceptnota mag de keuze voor een digitaal systeem geen reden tot vertraging zijn. Daarom moet in de loop van 2023 op het terrein worden aangetoond dat het digitale systeem aan de gestelde voorwaarden kan voldoen. Als er zich onoplosbare problemen zouden voordoen, dan zal een ander systeem worden opgelegd om in 2025 toch operationeel te zijn.
Onderzoek haalbaarheid
De verpakkingsindustrie werkte een roadmap uit om de haalbaarheid van een digitaal statiegeldsysteem te onderzoeken. Er is aandacht voor verschillende thema’s zoals technische en technologische haalbaarheid, wettelijk kader en financiële impact. Het gaat bijvoorbeeld om de unieke codes, de applicatie en identificatie van vuilnisbakken. In het kader van deze haalbaarheidsstudie raadpleegt het bedrijfsleven ook lokale besturen over onder andere hun ervaringen met openbare vuilnisbakken. In verband daarmee organiseerde het bedrijfsleven op 25 en 26 april al een online webinar.
Ook testen op het terrein
De Vlaamse regering heeft beslist om het digitale systeem uitvoerig te testen. De OVAM lanceerde begin februari een open oproep voor proefprojecten. De uitgekozen bedrijven dienden eind april een voorstel in voor een proefproject in een gecontroleerde omgeving. Vanaf eind juni zouden de eerste projecten opgezet moeten worden. Om alles op te volgen zijn een stuurgroep en een klankbordgroep met een adviserende rol opgezet. Aangezien het digitale statiegeldsysteem uitgaat van een inzameling van statiegeldverpakkingen via openbare vuilnisbakken, zijn de lokale besturen een belangrijke betrokkene en maakt de VVSG deel uit van de stuurgroep en klankbordgroep.
Kritieke punten
De raad van bestuur van de VVSG besprak een aantal voorwaarden waaraan een statiegeldsysteem volgens de lokale besturen moet voldoen. Als er een statiegeldsysteem komt, moet het in eerste instantie tot doel hebben tegen te gaan dat sommige producten massaal in het zwerfvuil terechtkomen. Het digitale statiegeldsysteem heeft tot nu toe nergens zijn deugdelijkheid en effectiviteit bewezen. Binnen de stuurgroep en de klankbordgroep dringt de VVSG er dan ook op aan de impact van het digitale statiegeldsysteem op zwerfvuil in kaart te brengen. Daarnaast houdt een digitaal systeem het risico in dat er verborgen kosten bij de lokale besturen terechtkomen zoals bij de inzameling via openbare vuilnisbakken of verdeling van thuisscanners. Dat wil de VVSG vermijden. —
Loes Wemaels is projectmedewerker verpakkingsafval bij Interafval | Beeld GF
Voor Lokaal 06 | 2023
Via vvsg.be/statiegeld blijf je op de hoogte van ons laatste nieuws over digitaal statiegeld
Statiegeld klassiek en digitaal
Het basisprincipe van een statiegeldsysteem voor drankverpakkingen is dat men een waarborg vraagt bij aankoop van de drankverpakking. De consument kan de verpakking achteraf weer inruilen voor de waarborg. Bij een klassiek statiegeldsysteem gebeurt dit aan de hand van terugnamemachines of manuele terugname in de winkels.
Bij een digitaal statiegeldsysteem krijgt elke verpakking een unieke code die de consument achteraf kan scannen, bijvoorbeeld met de smartphone, zodat hij de waarborg zelf kan recupereren. De consument kan de verpakking dan thuis afdanken in de pmd-zak, of op het openbaar domein in nog te plaatsen ‘slimme vuilnisbakken’.
Verwant
