Kinderopvang: Werken aan een inspirerende leesomgeving in de kinderopvang

In februari 2020 startte Boekstart als een experiment en ondertussen staat alles klaar voor de derde editie die in mei wordt afgetrapt. Tijdens het traject ‘Een inspirerende leesomgeving in de kinderopvang’ wil Iedereen Leest samen met VCOK (Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang) medewerkers van kinderdagverblijven helpen bij het opzetten van een structurele voorleeswerking in hun kinderdagverblijf. Medewerkers in de kinderopvang spelen immers een doorslaggevende rol in het leven van jonge kinderen, en dus ook in hun eerste contacten met boekjes en hun verdere (taal)ontwikkeling en leesvaardigheid.

‘Heel concreet start het al met welke boeken aantrekkelijk zijn voor jonge kinderen,’ vertelt Kristof Van Hoof, voorleescoördinator in de Witte Wolk. ‘We hebben ons boekenaanbod in de Witte Wolk uitgebreid met allerlei soorten boeken. Vóór het traject hadden we heel veel dezelfde boekjes. Nu is er echt veel meer variatie en zijn er ook zwart-witboekjes en stoffen boekjes.’

Het boekenaanbod zelf is niet het enige wat telt, het traject besteedt ook aandacht aan de voorleesontwikkeling van jonge kinderen en aan het belang van interactieve voorleesvaardigheden. Niet iedereen voelt zich immers meteen comfortabel bij het voorlezen aan baby’s en peuters. ‘Het feit dat het kind baas is van het boek, is voor heel wat collega’s wennen,’ vertelt Kristof Van Hoof. Verkleed als voorleesman, met koffer en hoed, gaat hij op bezoek in elke leefgroep om de kinderen op kleine voorleesmomenten voor verschillende leeftijden te trakteren.

‘Terwijl ik voorlees, wil ik natuurlijk ook mijn andere collega’s inspireren over hoe ze kunnen voorlezen, welke fijne boeken er zijn en hoe ze kinderen kunnen meeslepen. Veel collega’s vinden het moeilijk als kinderen babbelen tijdens het voorlezen, of niet stil kunnen zitten en zelfs rondlopen. Ik probeer hen te laten zien dat dat allemaal niet erg is, en geef tips over hoe je de kinderen opnieuw in het verhaal kunt betrekken. Boekjes gebruiken met onderwerpen die ze herkennen uit hun leefwereld, werkt zo goed. Dat vind ik altijd heel dankbaar.’

Als voorleescoördinator is Kristof Van Hoof verantwoordelijk voor heel het voorleesgebeuren in de Witte Wolk. Tijdens het traject worden de kinderdagverblijven gestimuleerd om iemand als voorleescoördinator aan te duiden. In de Witte Wolk was het snel duidelijk dat dat Kristof Van Hoof zou zijn. ‘Kristof was al voorleesman voordat we aan het traject begonnen,’ vertelt coördinator Hildegarde Raeymakers. ‘Hij doet dat heel goed én heel graag. Nu komt er ook een stuk verantwoordelijkheid bij die rol. Hij verzorgt het boekenaanbod van de crèche en werkt het voorleesplan uit. Hij probeert de collega’s ook zoveel mogelijk mee te krijgen in ons voorleesverhaal en waakt erover dat we de ambities van ons voorleesplan ook echt kunnen uitvoeren.’

‘Eigenlijk zijn we vaak de hele dag door aan het voorlezen tegenwoordig,’ vult Kristof Van Hoof aan. ‘Wanneer er even een moment is waarop een deel van de kinderen rustig aan het spelen is, grijpen we naar een boek voor een baby of peuter. We zien veel meer de mogelijkheden van wanneer en waar je allemaal kunt voorlezen. Soms lezen we nog voor tijdens een ophaalmoment. Dat werkt ook goed, want dan zien ouders hoe we voorlezen en pikken ze daar vaak nog iets van mee voor thuis.’

Als coördinator van het kinderdagverblijf heeft Hildegarde Raeymakers samen met Kristof Van Hoof het hele traject doorlopen. ‘Ik vond het echt heel erg boeiend. We hebben heel veel informatie gekregen over welke boekjes er allemaal zijn, maar ook – en vooral – hoe je inspirerend met boekjes kunt werken. De bibliotheken en de kinderdagverblijven hebben elkaar tijdens het traject echt geïnspireerd en gestimuleerd. We hebben veel ideeën opgedaan, omdat we ook de andere kinderdagverblijven hoorden vertellen over wat zij zoal doen. We zijn met heel wat dingen aan de slag gegaan en hebben alles in een voorleesplan gegoten.’

Het traject gaat niet enkel over het voorlezen zelf, maar zet ook de samenwerking met de lokale bibliotheek bewust in de verf. Een afgevaardigde van de bibliotheek woont ook een online lerend netwerk bij om heel concreet samen na te denken over de leesomgeving in de kinderopvang en over welke rol de bibliotheek daarin kan spelen.

Roxanne Goossens van de bibliotheek van Lier is ervan overtuigd dat samenwerken met kinderdagverblijven belangrijk is voor bibliotheken. ‘Een kinderdagverblijf heeft een vertrouwensband met ouders van jonge kinderen. Zij geven enorm veel mee. Als zij zeggen dat inzetten op taalvaardigheid en samen boekjes lezen, ook voor de gezelligheid, belangrijk is voor kinderen, is dat heel waardevol. Daarom wil ik extra inzetten op de samenwerking met kinderdagverblijven en hen echt ondersteunen waar mogelijk. Het traject heeft me daarvoor trouwens een hele goeie houvast gegeven. In die zin dat ik nu veel beter weet wat wij te bieden hebben en hoe een kinderdagverblijf werkt. We willen het graag uitbreiden naar meer kinderdagverblijven in Lier. Daarnaast kijk ik bij alles wat we organiseren in de bibliotheek hoe we Boekstart erbij kunnen betrekken. Ik vind de Boekstart-werking gewoon een heel erg belangrijk onderdeel van onze bibliotheekwerking. Daar planten we echt zaadjes.’

‘De samenwerking met de bibliotheek hier loopt echt als een trein,’ sluit Kristof Van Hoof af. ‘Als ik bijvoorbeeld boekjes over een bepaald thema zoek, dan stuur ik een mailtje naar Roxanne en de volgende dag ligt alles meestal al klaar. Bovendien laat ze ons ook altijd weten als er iets voor baby’s of peuters wordt georganiseerd in de bibliotheek, en dan gaan we daar ook graag naartoe. Super zo!’—

Lotte Baert is communicatieverantwoordelijke Boekstart
Beelden Michiel Devijver, Stefan Dewickere. Portretfoto's GF
Voor Lokaal 01 | 2023