Alleen al wanneer we naar de financiële cijfers kijken, valt op hoe groot de verantwoordelijkheid van de lokale besturen is. De lokale besturen staan immers in voor het overgrote aandeel van de financiering van de politie- en hulpverleningszones. Jan Leroy becijfert in deze editie van Lokaal dat er in 2021 zo’n 1,4 miljard euro aan exploitatiesubsidies van de lokale besturen naar de politie- en hulpverleningszones vloeide. Van dat bedrag gaat bijna 1,1 miljard naar de politiezones en 340 miljoen naar de hulpverleningszones. Daarmee is de lokale bijdrage goed voor maar liefst twee derde van de financiering van de politiezones. De federale financiering is – via een aantal verschillende financieringsstromen – goed voor een derde van de totale lokale politiefactuur. Wanneer we naar de hulpverleningszones kijken, staan de lokale besturen ook daar in voor het gros van de financiering. Van de ooit geformuleerde – en zelfs in regelgevende teksten gegoten – 50/50-verhouding in de financiering zijn we nog een eind verwijderd. Veiligheid is een domein waaraan vanuit de lokale besturen belang wordt gehecht en de exploitatiesubsidies aan politie en brandweer nemen met meer dan 11% een behoorlijke hap uit de lokale budgetten.
Een billijke verdeling van de kosten voor het veiligheidsdomein tussen de federale overheid en de lokale besturen is voor de houdbaarheid van de lokale financiën van groot belang. De afgelopen maanden hebben we op dit vlak een aantal dossiers met argusogen gevolgd: het sectoraal akkoord dat minister Verlinden begin 2022 met de politievakbonden sloot, de financiering van de NAVAP-regeling, de financiële stromen uit het verkeersveiligheidsfonds, en de 50/50-verhouding voor de hulpverleningszones. Minister Verlinden geeft in deze editie van Lokaal aan dat het door haar gesloten sectoraal akkoord weliswaar gefaseerd zal worden uitgevoerd, maar volledig door de federale overheid zal worden gefinancierd. Daarmee komt ze een belangrijk engagement na dat ze ten aanzien van de lokale besturen had uitgesproken. Minder goed nieuws is dat de federale compensatie aan de zones voor de NAVAP, een specifieke pensioenregeling voor politiemensen waardoor ze vroeger met pensioen kunnen, zou verdwijnen vanaf oktober 2023. De hulpverleningszones krijgen dan weer een extra dotatie om de inflatie op te vangen.
Voor de komende jaren blijven dit echter belangrijke dossiers. De financiering door de federale overheid van zowel de politiezones als de hulpverleningszones moet structureel worden verbeterd. De minister geeft aan dat dit voor de politie een debat vergt waarbij ook gekeken wordt naar de taken én de schaalgrootte van politiezones. Het organiseren van de veiligheidsfuncties in gedecentraliseerde structuren waarbij een sterke link gemaakt wordt met het lokale beleid blijft daarbij cruciaal. Dan nog zinkt de discussie over het financiële prijskaartje van het garanderen van veiligheid voor burgers in het niets naast de reële risico’s voor de fysieke integriteit van de politiemensen zelf. Dat werd recent weer pijnlijk duidelijk bij de aanval op agenten in Schaarbeek waarbij een agent het leven liet en een collega gewond raakte. Dit zijn drama’s die een enorme impact hebben, uiteraard op de familieleden van betrokkenen, maar eveneens op de collega’s in het politiekorps en bij uitbreiding een grote groep van mensen die zich in de publieke sector elke dag op het terrein inzetten. —
Kris Snijkers is algemeen directeur van de VVSG
Voor Lokaal 12 | 202
Verwant
