Hogevijf in Hasselt: brug tussen klaslokaal en woonzorgcentrum

Iedereen is welkom in woonzorgcentrum Hogevijf. Ook toevallige voorbijgangers, buurtbewoners en kinderen van de naburige scholen en verenigingen. Het wil een warm en open huis zijn en verder bouwen aan de-MENS-ie vriendelijke brug tussen jong en oud. “Hoe vaker kinderen hier langskomen, hoe minder schrik ze hebben van het woonzorgcentrum. Dat is belangrijk voor de beeldvorming. Het is ook een boost voor het contact tussen generaties,” zegt Chantal Grauwels expert dementie in Hogevijf. Als sinds haar afstuderen als ergotherapeut werkt ze met ouderen met cognitieve disfuncties.  

Elk jaar trekt ze naar basisscholen Sint Katharina, de Toverfluit en de Mozaïek om er les te geven aan de kinderen uit het vijfde en/of zesde leerjaar. Even vervangt ze er de juf of meester voor een interactieve les over dementie. “Een persoon met dementie blijft een MENS met een stem en mogelijkheden. In bepaalde gebieden van de hersenen sterven hersencellen af. Daardoor krijgen mensen met dementie het bijvoorbeeld moeilijker om te zien, te stappen en hun gedrag onder controle te houden.” Ze maakt de ziekte bespreekbaar, vertelt weetjes en geeft nuttige tips. Ze legt uit wat er precies in de hersenen misloopt. Op kindermaat. Aan de hand van inleefoefeningen, filmpjes en uitspraken.

“Ga op gelijke hoogte zitten en zoek eerst oogcontact. Vertel altijd kort wat je doet of gaat doen. Bijvoorbeeld: mag ik je een hand geven? Zoek rustige plekken op. Vermijd zoveel mogelijk overprikkeling van de hersenen door omgevingslawaai.” Chantal legt uit dat in je contact met iemand met dementie je lichaamshouding veel belangrijker is dan je woorden.  “Een lachend gezicht en een vriendelijke stem doet wonderen.”

Door dit te zien en te horen, begrijpen de kinderen ook beter waarom een persoon met dementie trager beweegt, voortdurend dezelfde vraag blijft stellen of extra tijd nodig heeft om een antwoord te geven.

Het blijft niet bij dat ene klasmoment. Na deze les bezoeken de kinderen het woonzorgcentrum. Opnieuw duiken ze in de leefwereld van de bewoners en doen mee aan een de-MENS-ie vriendelijke activiteit, zoals samen zingen, kienen of wandelen.

Dieren, muziek en kinderen. Altijd een succesformule. Ieders enthousiasme staat op punt.  De sfeer onmiddellijk gezet. De bewoners kijken er naar uit om door de kinderen mee op sleeptouw te worden genomen. Bewoonster Jeanne krijgt al tranen in de ogen als ze de kinderen nog maar ziet aankomen: “Het is zo fijn om met de kinderen een spelleke van vroeger te spelen.” Emma, een van de kinderen, glundert: “Die mevrouw was zo gelukkig toen ze voortdurend over mijn hand bleef aaien, ze gaf er zelfs kusjes op.” Ook bewoners die niet rechtstreeks in interactie gaan met de kinderen genieten. Ze zijn in de buurt en krijgen de sfeer mee.

Net daarom kijken ook de medewerkers uit naar deze uitwisseling tussen jong en oud. “Door samen te zijn met kinderen beleven onze mensen plezier en ervaren zinvolheid,” zegt Katrien Moors, coördinator van het EKA Team in het woonzorgcentrum. EKA staat voor Ergo – Kiné – Animatie. “Ze brengen de kinderen iets bij en leren zelf ook nog bij.” Chantal: “Bewoners leven echt op door het contact met de jongere generatie. Op die momenten zien we ook dat bewoners veel meer kunnen dan dat ze ons soms laten zien. Ze spiegelen de bewegingen van de kinderen. Echte kippenvelmomenten.”

Chantal en Katrien leggen deze momenten zoveel mogelijk vast op foto. De beelden helpen om terug te blikken en zorgen voor goede gesprekken met familie en vrienden.

Benieuwd wat je denkt: Jong geweld stormt het woonzorgcentrum binnen? Overweldigend, zeker voor mensen met dementie? Zo is het niet. In Hogevijf kiezen ze voor kleinschalig wonen en de medewerkers trekken dit door in het dagelijks leven en de activiteiten die ze doen.

Of het nu grote groepen kleuters, kinderen of (jong)volwassenen zijn die langskomen, Chantal en Katrien en Miguel proberen de groepen klein te houden. Miquel is coördinator van het centrum voor dagverzorging. Door de samenwerking tussen woonzorg en dagzorg kunnen ze bijvoorbeeld een hele klas, gemakkelijk twintig leerlingen, opsplitsen en verdelen over twee of meer locaties. Ze zorgen ook voor een mooie spreiding doorheen het jaar.

Het programma is goed gevuld. Een greep daaruit:

• Bewoners genieten van (voet)verzorging door studenten ‘Schoonheidszorg’ van Syntra.
• Studenten bereiden hun examens voor tussen de senioren in de blokbar. Tijdens de pauze even samen naar buiten of op bezoek bij een bewoner? Zin om mee te gaan tot aan dagzorg voor een koffie?
• Kleuters en kinderen uit het eerste leerjaar van de stedelijke basisschool Rapertingen komen op bezoek.
• Jongeren humane wetenschappen van Virga Jesse College hebben er een ‘dag’. Een dagdeel met workshops en rondleidingen. Een dagdeel waar ze aansluiten bij activiteiten in het lokaal dienstencentrum, woonzorgcentrum en centrum voor dagverzorging.
• Scouts Lod Lavki spelen er een keer per jaar op zaterdag gezelschapsspelen.
• Jongeren van de moskee brengen jaarlijks een eindejaarsbezoek met kaartjes en attenties voor Kerstmis.
• Sterke vrouwen van diverse herkomst maken via Vzw Hilal zan (Avansa Limburg) kennis met Hogevijf en krijgen een rondleiding. In hun cultuur of familiegewoontes zijn ze vaak minder vertrouwd met ouderenzorg.

In het woonzorgcentrum zijn ze er nog lang niet klaar mee, ook al vraagt dit veel van de medewerkers.

Telkens opnieuw spreken ze een breed publiek aan en trekken ze ‘de buurt’ binnen. Tot eind mei kan je in het lokaal dienstencentrum naar een tentoonstelling over eenzaamheid, dementie en mantelzorg. In deze expo ‘Het regent op mijn neus’ spreken ze het publiek aan over  deze thema’s. De eerstelijnszone Herkenrode organiseert. De kunstwerken zijn ontstaan in workshops met ouderen en er hangt ook een werk van de dagopvang van Ferm.

Op til is een structurele samenwerking met scholengemeenschap Kindsheid Jesu om jongeren die nood hebben aan een individueel traject buiten de klas een leerrijke kans te geven.

Telkens opnieuw boren de medewerkers van Hogevijf nieuwe ontmoetingen aan, grijpen ze kansen en geven ze veel terug aan de buurt. Ze zijn ook de buurt.