Beslissingen over individuele hulpaanvragen komen tot stand door een samenspel van verschillende betrokkenen (politici en ambtenaren).
Een eerste tip is alvast om met iedere betrokkene duidelijke afspraken te maken. Daarnaast is het zinvol als BCSD ook eens na te denken over volgende mogelijkheden:
- Anonieme dossiers
Het grote voordeel is dat de beslissing enkel zal steunen op de elementen uit het dossier. Naam, geslacht, afkomst, persoonlijke voorkennis, e.d. zullen dan geen rol meer spelen. Het nadeel is dat ieder BCSD-lid akkoord moet gaan met deze anonieme behandeling. Wil je als BCSD-lid alle gegevens kennen, dan zal men die ook moeten geven. De volledige anonimiteit kan dus niet gegarandeerd worden en daarom is de anonieme dossierbehandeling een praktijk die tot nog toe in weinig comités wordt toegepast.
- Een duidelijk hulpverleningskader
Elke beslissing van het BCSD moet wettig zijn. Maar naast het wettelijke kader is er vaak nog veel ruimte tot eigen invulling door het BCSD. Het is belangrijk om duidelijke houvast te hebben. Belangrijk is wel dat het BCSD zelf geen hulpverleningskader kan vaststellen. Die bevoegdheid zit bij de raad. Het BCSD zou wel van het adviesrecht gebruik kunnen maken om aan de raad een concreet voorstel te doen. Daarnaast is het ook de taak van de sociale dienst om te bewaken dat er geen te grote verschillen ontstaan bij de beslissingen over gelijkaardige situaties. De sociale dienst kan dat dan signaleren aan het BCSD, maar het BCSD beslist nog steeds volledig zelf.
- Visie en missie van het OCMW
Cruciaal voor een goedwerkend BCSD is dat ieder lid de visie of missie van OCMW kent. Vaak is dat een vertaling van of een rechtstreekse overname uit wetgeving en gaat het over ‘recht op maatschappelijke dienstverlening’ en ‘menselijke waardigheid’. Vaak zullen ook de sociale grondrechten aan bod komen. Wanneer je moet beslissen over individuele dossiers kan die visie of missie de richting aangeven om binnen het BCSD tot goede beslissingen te komen.
- Focus op de moeilijke beslissingen
Het is praktisch onmogelijk om elk dossier volledig ten gronde te bespreken. Zeker in grotere OCMW’s is dat niet realistisch. Dat is ook niet wenselijk. Wij raden aan om de vergadertijd van het BCSD vooral te besteden aan de moeilijke beslissingen of aan de dossiers waarin een afwijking wordt voorgesteld ten opzichte van de gangbare praktijk. Ook wanneer een BCSD-lid het vraagt moet een bepaald dossier toch volledig in detail besproken worden.
- Principe van de tegenspraak
‘Werken op maat’ en ‘aandacht voor de individuele situatie van elke mens zijn belangrijke aspecten van het maatschappelijk werk binnen de sociale dienst. Dit betekent dat een maatschappelijk werker vanuit haar/zijn professionaliteit verplicht is om steeds na te gaan wat er binnen het wettelijk kader mogelijk is, ook al strookt dit niet met de gangbare praktijk binnen een bestuur. Een gemotiveerde afwijking van wat in richtlijnen, afspraken en hulpverleningskader neergeschreven staat, moet steeds mogelijk blijven en kan niet van tafel worden geveegd met de redenering dat het in tegenspraak is met die vastgelegde richtlijnen of het hulpverleningskader. Een hulpverleningskader is immers, zoals gezegd, geen handleiding. Aan de andere kant moet elk voorstel van beslissing, en zeker een voorstel tot afwijkende beslissing, onderbouwd zijn door een kwalitatief sociaal verslag en een sociaal onderzoek.
-- uit Wegwijs in het bijzonder comité voor de sociale dienst, Politeia
