Gemeente en OCMW zijn aparte rechtspersonen, maar sinds 2019 zijn hun beleidsorganen identiek samengesteld. Juridisch gaat het om een complexe puzzel, maar de politieke organisatie van het lokaal bestuur leggen we eenvoudig voor jou uit in deze video: 

Gemeenteraad en OCMW-raad

Wie verkozen werd als gemeenteraadslid is automatisch ook lid van de OCMW-raad voor maatschappelijk welzijn worden. De voorzitter van de gemeenteraad wordt uit en door de gemeenteraad verkozen. De voorzitter van de gemeenteraad is automatisch voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn.

De raden kiezen de uitvoerende organen: in de gemeente: het college van burgemeester, in het OCMW: vast bureau.

In het OCMW moet ook een bijzonder comité voor de sociale dienst verkozen worden. In de gemeente bestaat er geen gelijkaardig orgaan.

College van burgemeester en schepenen en vast bureau

Wie verkozen wordt als lid van het college is automatisch ook lid van het vast bureau. De burgemeester zit het college voor en wordt is automatiosch ook voorzitter van het vast bureau. College en vast bureau zijn meerderheidsafvaardigingen. De oppositie maakt er geen deel van uit.

Bijzonder comité voor de sociale dienst (BCSD)

De OCMW-raad en het vast bureau zijn de beleidsorganen van het OCMW. Daarnaast wordt er in elk OCMW een BCSD opgericht. Het is geen breed beleidsorgaan, maar een orgaan met een gesloten taakstelling, nl. het nemen van individuele beslissingen over maatschappelijke dienstverlening en maatschappelijke integratie. Ook heeft het BCSD een adviesrecht. Afhankelijk van de sterkte van lijsten in de OCMW-raad (en gemeenteraad) worden de mandaten verdeeld over die lijsten, waarna de OCMW-raadsleden van die lijsten kandidaten voordragen (dat worden dan de BCSD-leden). Ook de minderheid zal dus zetelen in het BCSD. De voorzitter van het BCSD wordt apart verkozen en maakt ook deel uit van het college/vast bureau. Is de voorzitter nog geen lid van het college/vast bureau, dan wordt die automatisch toegevoegd. Binnen het BCSD kunnen subcomités worden opgericht.