Het warme zuiden in Genk

Elke Genkse school organiseert korte opvang na school voor kinderen die tot 16.30u op school blijven. Het lokaal bestuur ondersteunt de scholen hiervoor via een subsidiereglement. Daarnaast organiseert een externe partner in elk deelgebied opvang op één centrale locatie voor kinderen die ’s ochtends en na 16.30 opvang nodig hebben. De kinderen van de verschillende scholen in het deelgebied komen daar samen. Omdat het aantal door Opgroeien erkende plaatsen te beperkt is, investeert het lokaal bestuur in ook zelf in extra opvangplaatsen in samenwerking met private organisatoren (infrastructuur, personeel, werking, …). De stad financiert verder ook het vervoer tussen de scholen en de centrale opvanglocatie wanneer te voet gaan geen optie is.

Sinds 2016 is de opvang gekoppeld aan een vrijetijdsaanbod in samenwerking met de sportdienst en de academies. Dit – voornamelijk stedelijk - aanbod is steeds op wandelafstand van de opvanglocatie, vaak in een school in de buurt. Er is jaarlijks overleg tussen de opvang en het vrijetijdsaanbod om afspraken te maken over de toeleiding. In het kader van BOA is ook met de academies de denkoefening gestart om een aanbod uit te werken.

Tijdens de schoolvakanties zijn de centrale opvanglocaties geopend. De opvanglocaties verwijzen onderling naar elkaar door om zoveel mogelijk kinderen een plekje in de opvang te kunnen geven.

De stad stelde vast dat er in Genk-Zuid, waar veel kwetsbare gezinnen wonen, een blinde vlek was qua opvang. Na overleg met verschillende partners in het gebied startte de stad in 2022 het project ‘Het warme zuiden’. De stad neemt in dit project de rol van organisator kinderopvang op. Tijdelijk alleszins, want het is de bedoeling om op termijn de organisatie van de buitenschoolse opvang over te dragen naar een externe partner.

Initieel startten ze in maart 2022 met 3 dagen naschoolse opvang. In september 2022 breidde dit uit naar 4 dagen en sinds februari 2023 voorzien ze elke schooldag naschoolse opvang. De opvang is ingericht op twee locaties in het gebied: in de lokalen van het Huis van het Kind Sledderlo (dinsdag, donderdag, vrijdag) en in een buurthuis in Kolderbos (maandag en woensdag). Het vervoer naar de opvang gebeurt met de bus of te voet. Ouders moeten hun kinderen inschrijven om het aanbod te kunnen gebruiken.

In de opvang zetten ze naast de kinderbegeleiders ook vrijwilligers in ter ondersteuning (bv. bij de huiswerkbegeleiding). Ze voorzien in huis onder andere huiswerkbegeleiding, multimove, knutselen, koken (in samenwerking met het buurthuis), leesactiviteiten (samen met het Huis van het Kind), vrij spel. Kinderen kunnen daarnaast deelnemen aan het – voornamelijk stedelijk – activiteitenaanbod (buurtsport, academie, kinderyoga, jeugdwerk Gigos, sportpret).

• Het lokaal bestuur zet sterk in op regie van het buitenschoolse opvangaanbod. Ze gebruiken hiervoor onder andere een subsidiereglement om scholen aan te moedigen zelf korte opvang op school te organiseren.
• Door de eigen rol als organisator te beperken kan het lokaal bestuur makkelijker de neutrale regierol opnemen.
• Doordat een kinderbegeleider de opleiding multimove volgde, kunnen ze dit aanbod makkelijk integreren in de kinderopvang zelf.
• Stad Genk investeert zelf in het project “Het warme zuiden”. Ze spelen daar in op een opvangbehoefte die lang onzichtbaar bleef. Door een lagere begeleider-kindratio te voorzien, kunnen ze daar hoge kwaliteit leveren.

• In Genk neemt het lokaal bestuur hoofdzakelijk de regiefunctie op. Het eigen aanbod buitenschoolse opvang is beperkt tot het project ‘Het warme zuiden’. Hierdoor heb je als lokaal bestuur niet altijd genoeg kennis en inzicht van het werkveld. 
• Academies hangen vast aan regelgeving en middelen vanuit onderwijs. Daardoor hebben ze weinig bewegingsvrijheid of experimenteerruimte. Het is zoeken naar manieren om hen te betrekken en hun aanbod een plaats te geven in het lokale BOA-verhaal.
• In Genk-Zuid gebeurt de opvang op 2 locaties. Het is niet altijd makkelijk voor (kwetsbare) ouders om te weten wanneer ze waar hun kinderen kunnen gaan ophalen.
• Werken met inschrijvingen is niet altijd evident. Ouders moeten leren dat ze hun kinderen op tijd moeten inschrijven en moeten annuleren als ze geen opvang nodig hebben.
• Ouderparticipatie is geen evidentie. Talentontwikkeling is niet (altijd) de focus van de ouders.
• Werken met vrijwilligers is waardevol, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Het verloop bij vrijwilligers zorgt ervoor dat je werking zo opgebouwd moet zijn dat ze ook kan blijven draaien als de vrijwilligers wegvallen.
• Samenwerken met vrijetijdsactoren is niet altijd evident, omdat hun werkingsuren vaak niet aansluiten bij de opvanguren (na schooltijd).  

• Loket kinderopvang, kinderopvang@genk.be