Desktop of Web GIS

  • Een GIS kan Desktop (Client) of Webbased zijn. Er zijn ook specifieke afgesloten GIS-toepassingen zoals navigatietoestellen. Tussen de verschillende softwareleveranciers kan volgende verschillen: dataformaten, terminologie, beschikbare functionaliteit en de logica.
  • Hiernaast worden een aantal elementen van Desktop en Web GIS tegenover elkaar gezet:

Architectuur

File-gebaseerd

In de eenvoudigste opzet worden de GIS-gegevens als bestanden aan het GIS gekoppeld.

In deze architectuur kan je zeer snel nieuwe kaarten maken en externe gegevens controleren.

Als volwaardige GIS-toepassing loop je echter al snel tegen enkele tekortkomingen aan:

  • Het GIS moet alle bestanden openen vooraleer het de inhoud kan weergeven, dit werkt vertragend (geen ruimtelijkelijke indexering)
  • Je hebt altijd GIS software nodig om de gegevens te kunnen raadplegen, ook al wil je een tekstuele lijst (bvb lijst van straatnamen)
  • Je kan gegevens slecht bevragen (queries) of combineren (joins)

Databank-gebaseerd

In deze opzet worden de GIS-gegevens in een geografische databank beheerd, en zo aan het GIS gekoppeld.

Je hebt alle functionaliteiten van een databank ter beschikking (indexering, queries, views, joins,…) en je kan lijsten trekken zonder dat je daar specifieke GIS software voor nodig hebt.

Tevens komt het beheer nu op een niveau waar je geen schaarse GIS-specialist voor nodig hebt, maar kan je te rade gaan bij het ruime aanbod van “gewone” IT-leveranciers die diepgaande databasekennis meebrengen.

Ook het maken van rapporten (bvb notarisbrief) kan je volledig in de databank afhandelen.

Als nadeel moet wel vermeldt worden dat het initieel opzetten van een goede Geo Databank toch wel vrij complex is.

Let op… Je databank moet wel in staat zijn om geografische gegevens op te slaan, en dat is bij de meeste databases niet zoaar het geval!

Volgende geodatabases zijn binnen Vlaanderen de meest gebruikte:

  • Postgres met PostGis
  • Microsoft SQL Server met Spatial Data Option
  • Oracle Spatial
  • Esri GeoDatabase (single- of multi-user)

Service oriented architectuur (SOA)

 

Hierbij wordt data enkel aangesproken via een gepubliceerde netwerkdienst. Dit wordt grafisch als volgt voorgesteld:

Dit is de ideale situatie en ook het meest aangewezen indien je veel gebruikers hebt. In deze situatie heeft enkel de databeheerder(s) rechtstreeks toegang tot de gegevens. Toegangsrechten op de datalagen en/of de GIS-toepassingen worden op niveau van de GIS-server bepaald. In bepaalde systemen is het eveneens mogelijk de toegang op attribuutniveau te bepalen.

In de praktijk is dit niet altijd haalbaar of is “overkill” voor kleine organisaties. Indien er weinig gebruikers zijn, kan je er voor kiezen om de gebruikers rechtstreeks de data te laten aanspreken. Dit houdt wel enige risico’s in naar beveiliging toe.

Toegang

Het is aan te raden om waar mogelijk het principe van Single Sign On (SSO) te hanteren. Dit kan er bijvoorbeeld uit bestaan dat de rechtenbepaling voor interne gebruikers op basis van de Active Directory gebeurt.

Verder lezen:

GIS-hardware