1. Welke doelstellingen komen erbij?
Het LEKP is bij opmaak afgestemd op de doelstellingen onder het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP).
In de visienota 'Bijkomende maatregelen VEKP', goedgekeurd door de Vlaamse regering van 5 november 2021 staat een aanscherping van doelstellingen van het LEKP beschreven. Op basis van deze maatregelen werd gewerkt aan een LEKP 2.0, waar lokale besturen opnieuw kunnen intekenen voor nieuwe voorwaarden in ruil voor beschikbare klimaatmiddelen.
- De doelstellingen worden verhoogd van -40% naar -55% CO2-emissies (niet-ETS) tegen 2030 t.o.v. 2015, zowel voor eigen gebouwen en technische infrastructuur als voor eigen mobiliteit; de primaire energiebesparingsdoelstelling wordt aangescherpt van -2,09 naar -3% per jaar vanaf 2023.
- Vanaf 2022: 1,5 in plaats van 1 (semi-) publieke laadequivalenten per 100 inwoners (99.000 i.p.v. 66.000 laadpunten) tegen 2030 (bovenop de voorziene (ultra-) snellaadinfrastructuur langs de autosnelwegen)
- In samenspraak met de VVSG en na duidelijkheid over structurele vervolgstappen inzake residentiële renovatieplicht, flankerend beleid en een structurele taks shift, zal bekeken worden hoe we de collectieve renovatie doelstelling vanuit lokale besturen binnen het LEKP kunnen verhogen.
- In samenspraak met de VVSG en in het kader van een aangescherpt LEKP zien we er op toe dat:
- lokale besturen vanaf 5 november 2021 geen nieuwe principiële beslissingen meer nemen m.bt. lokale heffingen op masten en sleuven van ELIA
- en tegen ten laatste 1 januari 2026 de bestaande heffing op elektriciteit volledig af bouwen.
Deze bijkomende maatregelen werden als volgt vertaald in versie 2.0 van het LEKP:
- De doelstelling m.b.t. CO2-reductie voor eigen gebouwen en technische infrastructuur wordt verhoogd van -40% naar -55% CO2-emissies tegen 2030. De scope van deze doelstelling voor CO2-reductie wordt daarnaast uitgebreid naar eigen mobiliteit;
- De primaire energiebesparingsdoelstelling wordt aangescherpt naar -3% per jaar vanaf 2023;
- Geen principiële schepencollege- of gemeenteraadsbeslissing meer te nemen m.b.t. lokale heffingen op elektriciteitsmasten en sleuven van ELIA;
- Aanpassingen in de streefdoelen onder de 4 werven:
- Nieuwe uitdaging onder werf 2:
- 25 fossielvrije renovaties onder de 50 collectieve renovaties per 1.000 wooneenheden tegen 2030.
- De inwoners van 50 per 1.000 wooneenheden worden uitgenodigd voor een klimaattafel ter bespreking van een wijkgerichte aanpak voor einde 2024
- Nieuwe uitdaging onder werf 3
- 1,5 in plaats van 1 (semi-) publieke laadequivalenten per 100 inwoners (99.000 laadpunten (CPE)) tegen 2030.
Het blijft hoe dan ook een autonome keuze van de lokale besturen om een vernieuwd engagement in een volgende versie van het LEKP aan te gaan.
3. Een van de basisvoorwaarden voor de deelname aan LEKP 2.0 is “Geen nieuwe heffingen op masten en sleuven van ELIA”. Betekent dit dat wij geen belastingen meer mogen innen voor deze masten en sleuven?
Om de elektrificatie van onze verwarming en mobiliteit te versnellen, dienen heffingen die de elektriciteitsfactuur verzwaren, zoals de Elia-heffing op masten en sleuven, gradueel afgebouwd te worden. Het LEKP 2.0 zet in op een uitdoofscenario, en bevat de doelstelling geen nieuwe heffing meer in te voeren voor masten en sleuven van ELIA. Om gemeentes meer financiële zekerheid te geven, vereist het LEKP 2.0 echter niet dat bestaande heffingen worden afgeschaft. Daarnaast blijft het mogelijk de huidige heffingen die van kracht zijn te laten lopen en te verlengen, op voorwaarde dat de heffing niet stijgt. Toch moedigt het LEKP de lokale besturen aan in deze doelstelling de kostencomponent van energie zoveel mogelijk te verlagen, en zo een omslag te maken naar hernieuwbare energie.
5. De doelstelling is: aantal aangeschreven gezinnen. Als lokaal bestuurzetten we dergelijke zaken in onze digitale nieuwsbrief. Is dan het aantal aangeschreven gezinnen = het bereik van die nieuwsbrief? Of misschien het aantal mensen dat de nieuwbrief opent? Het is toch niet verplicht om brieven te sturen?
De gemeente is vrij om te kiezen welke manier de beste is om de burgers te bereiken: digitale of papieren nieuwsbrieven zijn allebei opties. Het moet wel gaan over wijkgerichte initiatieven waar een concrete doelgroep voor uitgenodigd wordt, niet over een algemene mailing voor 'iedereen'. Wanneer men het formulier rond klimaattafels invult op het Loket voor Lokale Besturen wordt er gevraagd naar het aantal huishoudens dat men heeft uitgenodigd, niet naar het aantal huishoudens dat effectief aanwezig waren op de klimaattafel.
7. Hoe strikt is de deadline van 5 december 2022 om in te tekenen?
In tegenstelling tot vorig jaar bij ondertekening LEKP 1.0 is de deadline dit jaar heel strikt op te volgen, d.w.z. steden en gemeenten hebben tot en met 5 december 23u59 om de gemeenteraadsbeslissing in het Loket voor Lokale Besturen in te dienen. Er is geen uitstel mogelijk. ABB moet immers nog in staat zijn om voor eind van het jaar de Vlaamse middelen 2022, die uitbetaald worden aan de lokale besturen voorjaar 2023, vast te leggen.
Na deze datum intekenen op LEKP 2.0 is weliswaar nog mogelijk, maar dan neem je pas deel aan de verdeling van de middelen voor 2023, die uitbetaald worden aan de lokale besturen voorjaar 2024.
9. Klopt het dat de doelstelling uitgebreid is naar het wagenpark in het LEKP 2.0? Hoe zal dit gemonitord worden?
Het gemeentelijk wagenpark zal worden meegenomen in de monitoring van de CO2-reductiedoelstellingen. Dit is enkel verwoord in het LEKP 2.0, maar algemeen verwoord in het VEKP en dus van toepassing voor alle lokale besturen.
Voorlopig zal dit gebeuren door een jaarlijkse bevraging die uitgestuurd wordt door VEKA. Dit gebeurde voor de eerste keer in juni 2023. In deze communicatie is de algemene toelichting terug te vinden. Ook hier is het referentiejaar 2019.