‘Zuid-Afrikanen hebben een bijzonder mooi woord voor duurzaamheid: volhoudbaarheid.’ Voor burgemeester Mathias De Clercq drukt dit woord perfect uit hoe de stad Gent duurzaamheid invult. ‘We maken keuzes die lang vol te houden zijn voor onze stad, voor onze inwoners en voor onze planeet. Daarom staan de zeventien SDG’s hoog op de agenda van de stad Gent, het is een leidraad in ons beleid.’ De stad is al sinds de ondertekening van Agenda 2030, nu vijf jaar geleden, SDG-ambassadeur.
In 2016 ondertekende ze het Belgisch SDG-charter en werd ze door de federale overheid verkozen tot SDG-voice. In deze rol daagde Gent andere Belgische steden uit tot onder meer gendergelijkheid, onderwijs en geen honger, om zo de SDG’s breder bekend te maken. Hiervoor ontving ze ook de SDG-Action Award van de Verenigde Naties. In 2017 stapte Gent ook mee in het SDG-pilottraject van de VVSG. Samen met negentien andere gemeenten werkte het methodes uit om de SDG’s in het lokale beleid te verankeren. Annelore Raman van de dienst Strategische Coördinatie: ‘De gesprekken met andere gemeenten en de intensieve denkoefeningen binnen de stad hebben ons gemotiveerd om de SDG’s te gebruiken als belangrijke bron van inspiratie voor het meerjarenplan 2020-2025.’
We moeten nu actie ondernemen
Het duurzaamheidsrapport is een volgende, logische stap in het SDG-traject van Gent. ‘Met het duurzaamheidsrapport willen we ons engagement voor de SDG’s kracht bijzetten,’ zegt burgemeester De Clercq. ‘We brengen duidelijk in kaart hoe ver we staan met de realisatie van de zeventien doelstellingen. We schuwen hierbij de zelfkritiek niet. We kunnen nog steeds veel vooruitgang boeken, samen met onze partners binnen en buiten de stad.’ Volgens Annelore Raman houdt het stadsbestuur met het duurzaamheidsrapport een vinger aan de pols. ‘We kunnen hierdoor opvolgen welke richting we uitgaan wat betreft duurzaamheid in de stad. Het is een cruciale stap in een datagedreven beleidsvoorbereiding en -uitvoering, een ambitie uit ons meerjarenplan.’
2020 luidt internationaal de ‘decade of action’ in. Er is nog maar tien jaar tijd om de SDG’s te realiseren. Dat heeft Gent goed begrepen. Burgemeester De Clercq beseft dat we nú actie moeten ondernemen: ‘De COVID-19-crisis toont duidelijk de verbondenheid van sociale, economische en ecologische duurzaamheid. Ze toont ook de onmiskenbare rol van lokale besturen in de realisatie van Agenda 2030. Het is in de steden dat we het verschil kunnen maken en waar we de vele uitdagingen op het terrein aangaan. Net dat is de kracht van de stad: dicht bij de mensen en dus dicht bij de oplossingen die ertoe doen.
Brede Gentse beweging
Het duurzaamheidsrapport van 2020 is een opstartrapport. Het biedt cijfermateriaal per SDG, waarbij ook evoluties en inzichten worden gedeeld. Het rapport is voornamelijk gebaseerd op data uit de omgevingsanalyse van 2018. Deze data bieden dan ook geen zicht op de impact van de coronacrisis. De komende jaren werkt de stad aan opvolgrapporten, waarin de aandacht vooral gaat naar goede praktijken. ‘Voor ons zijn de SDG’s een gemeenschappelijke taal om met onze partners te bespreken hoe we samen onze stad kunnen verduurzamen, met oog voor het welzijn van onze eigen inwoners maar ook voor mensen wereldwijd. Op basis van het duurzaamheidsrapport gaan we dan ook in gesprek met Gentse stakeholders, overlegfora en adviesraden.’
Voor Annelore Raman vormen de cijfers uit het duurzaamheidsrapport dan ook de basis. In 2021 staat People in de kijker, in 2022 Prosperity en in 2023 gaat de focus naar Planet. Peace en Partnership worden elk jaar meegenomen. In de gesprekken gaat de stad samen met haar partners na welke initiatieven ze willen uitlichten en hoe ze samen de vooruitgang wat betreft de SDG’s kunnen versterken. In 2024, aan het einde van de legislatuur, wordt het duurzaamheidsrapport van dit jaar geactualiseerd, met data per SDG, om te bekijken hoe de cijfers evolueren.
Internationale ambitie
Het duurzaamheidsrapport werd voorgesteld tijdens de Week van de Duurzame Gemeente. Tussen 18 en 25 september vierde Gent, samen met negentig andere gemeenten in Vlaanderen, lokale helden voor globale doelen. Gent verspreidde de SDG-boodschap via vijfjarige helden, gezien de vijfde verjaardag van de SDG’s, en via het duurzaamheidsrapport. De stad organiseerde digitale lunchgesprekken met haar medewerkers en maakte haar partners warm voor het rapport via sociale media, een persmoment en presentaties.
Annelore Raman zag positieve reacties: ‘Dat de ambities voor de komende jaren zo duidelijk omschreven zijn, maakt dat medewerkers en andere stakeholders uit de stad zich makkelijk kunnen scharen achter de doelstellingen die we willen bereiken. Dat is uiteindelijk ook de bedoeling van de SDG’s: schrijven aan een gemeenschappelijk verhaal.’ Gent is een stad met internationale ambitie en uitstraling. Het zet al jaren sterk in op mondiaal beleid, met onder meer het Fair Fashion Fest. Het zit ook in verschillende internationale SDGnetwerken (zoals Eurocities) en brengt Gentse voorbeelden op Europese en internationale fora, zoals OESO en ESDN. Het duurzaamheidsrapport is dan ook in het Engels vertaald en aangebracht bij de Verenigde Naties.
Hiermee treedt Gent in de voetsporen van verschillende andere steden wereldwijd, zoals New York, Buenos Aires, Bristol en Helsinki, die lokale SDG-rapporten ontwikkelden, de zogenaamde Voluntary Local Reviews. Via deze rapporten zetten steden de lokale bijdrage aan de SDG’s stevig op de kaart, wisselen ze inspiratie en informatie uit over duurzaamheidsthema’s en creëren ze kansen om hun vooruitgang in verband met de SDG’s te versterken. ‘Als stadsbestuur zetten we niet alleen binnen onze eigen stad onze schouders onder Agenda 2030,’ zegt burgemeester Mathias De Clercq. ‘Waar mogelijk en relevant spreken we op internationale fora onze uitdrukkelijke steun voor de SDG’s uit.’ •
Hanne Albers is VVSG-stafmedewerker internationaal beleid
Voor Lokaal 12 | 2020
