Distancing voor een autovrije bubbel

De eerste term die Willy Miermans leent van corona, is een binnenkopper: het autovirus. ‘Ongeveer een derde van onze verplaatsingen gaat niet verder dan anderhalve kilometer en toch gebruiken we daarvoor de helft van de keren de auto. We laten de auto uit in plaats van de hond. Dat leidt tot een virale besmetting van de publieke ruimte. Mensen parkeren hun auto een keer of twee, drie tijdens zo’n ritje: bij de bakker, bij de slager en dan nog een keer om iemand te bezoeken.

Het virus tast ook het denken aan: mensen zijn ervan overtuigd dat al die parkeerplaatsen absoluut nodig zijn. Dat is natuurlijk flauwekul. Tijdens de lockdown zag je plots hoe weinig parkeerplaatsen er eigenlijk maar nodig zijn en hoeveel meer ruimte er in één klap was voor andere dingen.’ Alle vervoersmodi hebben een onderen een bovengrens als het op afstand aankomt. Lopen tot twee kilometer, (elektrisch) fietsen tot tien, vijftien kilometer… Alleen het autogebruik spreidt zich als een viruswolk over alle afstanden uit. ‘Kruidenier of Vladivostok, we rijden er met de auto heen.

Dat is absurd. We moeten elk vervoermiddel gebruiken voor het doel waarvoor het goed is.’ Parkeren is de sleutel om het kerktorenrijden eruit te halen en lokale besturen hebben die in handen. ‘Distancing zou een kernbegrip moeten worden in lokaal parkeerbeleid: parkeren aan de rand van het centrum, buurtparkings aan de ingang van de wijk, schoolstraten waar enkel op een zekere afstand van de schoolpoort kan worden geparkeerd. Op die manier creëer je bubbels waar de auto niet in komt. Als je auto niet voor je deur staat maar tweehonderd meter verderop, zul je hem niet gebruiken voor een ritje van een halve kilometer. Dan ga je te voet of met de fiets. Distancing doet je automatisch nadenken over verplaatsingen. En dan is de term essentiële verplaatsing die we de voorbije maanden leerden kennen, niet veraf.'

In het begin van de coronacrisis was alles verboden tenzij het was toegelaten. Toen we over de piek van de pandemie heen waren, werd het omgedraaid: alles is toegelaten, behalve wat verboden is. Willy Miermans: ‘In Nederland, Duitsland, Zwitserland mag je je auto niet zomaar parkeren, het is overal verboden tenzij het uitdrukkelijk is toegelaten. In België is het precies omgekeerd.

En dat is een ramp, elke vierkante meter wordt plat geparkeerd. Nergens mogen parkeren tenzij de gemeente het expliciet toelaat, zou een enorme stap vooruit zijn voor de publieke ruimte. Als je dan ook het parkeren fors betalend maakt – rekeningstilstaan als pendant van rekeningrijden –, kun je het kerktorenrijden echt uitbannen.

’De coronacrisis heeft mensen ertoe aangezet na te denken over hun verplaatsingen. Ook nu de maatregelen versoepeld zijn, maken veel mensen nog de afweging: spreken we live af of doen we het digitaal? ‘Ik hoop dat we dat voor een stukje zullen blijven doen,’ zegt Willy Miermans. ‘Als de overheid dat ondersteunt met goed lokaal parkeerbeleid en met rekeningrijden voor de middellange en lange afstand, dan kan er echt wel iets veranderen. Kunnen we het autogebruik terugbrengen tot tachtig procent van vroeger, dan zijn we in één klap van een heleboel problemen verlost. Ook van de files. Die kans mogen we niet laten schieten.’ •

Bart Van Moerkerke is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 07-08 | 2020