Steeds meer overheidsdiensten van de verschillende beleidsniveaus stellen hun producten en diensten digitaal ter beschikking aan de burgers. Ook de communicatie vanuit de overheid naar de burger gebeurt vaker op digitale wijze. Enerzijds juichen de lokale besturen deze evolutie toe omdat dit voor een stuk kan bijdragen aan het klantvriendelijker en toegankelijker maken van informatie en dienstverlening. De verdere digitalisering zorgt er ook voor dat hun fysieke loketwerking in meer of minder mate ontlast wordt. Anderzijds krijgen lokale besturen steeds meer vragen van burgers die hun weg niet langer vinden in de diverse digitale kanalen en stellen de lokale besturen ook een aantal tekortkomingen vast aan de huidige systemen.
We stellen ook vast dat elke overheidsinstantie deze digitale vertaalslag telkens vanuit een eigen perspectief opzet wat resulteert in bijna 800 verschillende overheidsloketten en - portalen. Denk op federaal niveau aan portalen als mijngezondheid, myminfin en mypension1 . Ook op andere bestuursniveaus zijn gelijkaardige portalen terug te vinden. Voorbeelden zijn de Vlaamse belastingsdienst, Woningpas.Vlaanderen, Mijn Fluvius…
De burger vindt zijn weg niet meer in dit labyrint en komt in vele gevallen alsnog aankloppen bij het lokaal bestuur. Maar ook voor het lokaal bestuur is het een uitdaging om het overzicht te behouden. Om verdere versnippering te voorkomen en de silo’s te doorbreken lanceren de centrale overheden een aantal instrumenten die breed inzetbaar moeten zijn.
- Federale e-box: een beveiligde elektronische brievenbus voor het digitaal ontvangen, bewaren en beheren van overheidsdocumenten
- Vlaams Burgerprofiel: een virtueel profiel dat aan de burger één persoonlijk overzicht wil geven van alle overheidszaken
- Vlaams ondernemingsloket en Vlaamse verenigingsloket
- Digitale portefeuille: het plan om via een app (Smart Nation) de voornaamste identiteitsbewijzen digitaal ter beschikking te stellen
- Your Europe: een Europese portaalwebsite die een aantal rechten van burgers of ondernemingen en bijhorende diensten wil centraliseren.
Lokale besturen juichen elk initiatief toe dat verdere versnippering van digitale dienstverlening voorkomt of silowerking in de hand werkt. Toch stellen we een aantal problemen of tekortkomingen vast bij deze instrumenten. In wat volgt proberen we dit te benoemen en geven we enkele concrete aanbevelingen. We focussen ons in deze nota op de instrumenten Mijn Burgerprofiel en de eBox, maar een aantal aanbevelingen zijn zeker ook van toepassing op andere kanalen en instrumenten van de centrale overheden.