Koloniale verwijzingen

Algemeen:

• Een bewustwording van de manier waarop we naar onze koloniale geschiedenis en samenleving kijken.
• Tot gelijkwaardigheid en gelijke machtsverhoudingen komen in de huidige superdiverse samenleving.
• Bouwen aan een inclusieve en rechtvaardige stad, waar elke inwoner zich in herkent en erkend voelt. 

Concreet kunnen volgende zaken aan bod komen: 

• Ervoor zorgen dat alle diverse burgers zich herkennen in de publieke ruimte
• Afstand nemen van negatieve denkbeelden en vooroordelen tegenover mensen met een migratieachtergrond
• Racisme en discriminatie aanpakken & emancipatie ondersteunen van mensen met een herkomst in voormalige kolonies
• Meerstemmige verhalen over verleden en heden delen
• Streven naar gelijke machtsverhoudingen en mondiale rechtvaardigheid

Acties rond dekolonisering kunnen zich richten op onderwijs, openbare ruimte, media, arbeidsmarkt, mondiaal beleid, cultuur, erfgoed...

Alle inwoners van de stad

• Zorg dat je weet wat er leeft rond koloniale verwijzingen in je stad of gemeente.
• Verduidelijk de vraag vanuit burgers. Dit debat is steeds meerstemmig. Heb aandacht voor die diversiteit aan stemmen en verwachtingen. Breng in kaart wat eerder ondernomen werd rond koloniale verwijzingen.

Bereid een participatief traject voor samen met inwoners en lokale partners om tot een gedragen aanpak te komen rond koloniale verwijzingen in je gemeente:

• Bepaal de rol van je lokaal bestuur en die van je inwoners en partners
• Inventariseer de interne expertise
• Breng je netwerk in kaart
• Werk een communicatieplan uit

Start het participatief traject: 

• Bepaal de deelnemers en werkwijze
• Zorg voor wetenschappelijke historische informatie
• Bevraag wat de koloniale verwijzingen betekenen voor je inwoners en vraag wie ze willen eren in de publieke ruimte
• Bepaal de acties
• Evalueer de acties

• Het dekoloniseringsdebat kan heftig zijn: schat risico's op polarisatie in en stem je communicatie af met de betrokkenen
• Zorg dat de verwachtingen en afbakening van het traject duidelijk zijn voor alle betrokkenen.
• Zorg voor een veilige omgeving voor de betrokkenen in het traject, en heb aandacht voor de draagkracht van (vrijwillige) deelnemers.

Antwerpen

• In Antwerpen zijn er verschillende initiatieven tot dekolonisering, onder andere van het Middelheimmuseum, het Museum aan de Stroom (MAS) en de Permeke bibliotheek.
• In Antwerpen vond er een naamswijziging van het Delwaidedok. Recent wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat Antwerps oud-burgemeester Leo Delwaide tijdens de Tweede Wereldoorlog een actieve rol speelde in de Jodenrazzia’s. Het Antwerpse bestuur besloot daarom om de naam te veranderen naar Bevrijdingsdok.
• In Ekeren werd het standbeeld van Leopold II van zijn sokkel gehaald nadat het werd beklad, overgoten en in brand gestoken. Het beeld werd overgebracht naar het depot van het Middelheim museum.  

Breendonk 

• De gemeente besloot begin 2020 om de Cyril Verschaevestraat een nieuwe naam te geven. De inwoners konden uit 3 alternatieve straatnamen een keuze maken. 

Gent

• In Gent ontving het stadsbestuur eind 2020 het rapport ‘Dekoloniseer mijn stad’. Het rapport is het resultaat van een participatief traject dat in april 2019 is opgestart en bevat concrete aanbevelingen rond 6 thema’s: actief antiracismebeleid, vertegenwoordiging, onderwijs, kinderopvang en jeugddiensten, permanente dekoloniale educatie, publieke ruimte en internationaal beleid. Begin 2021 engageerde Stad Gent zich om aan de slag te gaan met dekoloniseren. Je leest hun engagement in dit plan. 

• Stad Gent verwijderde het borstbeeld van Leopold II uit het Zuidpark en bracht deze onder in het depot van het stadsmuseum.   

• Contact Vredeshuis Stad Gent

Kortrijk 

• De stad besloot om de Cyril Verschaevestraat en Koning Leopold II-laan af te schaffen. Het proces loopt om de namen te vervangen door andere namen op basis van voorstellen van de straatnamencommissie en de cultuurraden.  

Leuven

• Stad Leuven wil verenigingen en het middenveld die werk maken van dekolonisering, versterken en faciliteren. Eind 2019 organiseerden ze onder andere een inspiratiemoment rond dekolonisering binnen verschillende domeinen (onderwijs, mondiale samenwerkingen, organisatie, publieke ruimte en wetenschap).
• Met betrekking tot de publieke ruimte hebben ze een online participatief dekolonisatietraject opgestart. Via die weg verzamelen ze ideeën om het straatbeeld in Leuven meer divers te maken.

• Contact Dienst Diversiteit & Gelijke Kansen

Mechelen

• Stad Mechelen, Avansa en het Hannah Arendt Instituut organiseren een lezingenreeks over ons koloniaal verleden. De impact ervan op cultuur en de publieke ruimte vandaag staat daarbij centraal. De lezingen kaderen in een traject rond de dekolonisering van de Mechelse publieke ruimte.
• Mechelen behoudt een gecontesteerd koloniaal standbeeld en plant een nieuw monument om wreedheden tijdens de kolonisatie niet te vergeten. 
• Mechelen dekoloniseert? : gespreksdag over de koloniale verwijzingen in de publieke ruimte.
• Contact: diversiteit@mechelen.be

Oostende

• De stad Oostende onderneemt actie om een tegenbeeld te realiseren bij het beeld van Leopold II. Dit is een aanvulling op het infobord dat geactualiseerd wordt.