Doelstellingen van het decreet
Het decreet heeft drie doelstellingen:
- Speelmogelijkheden en ontplooiingskansen voor elk kind
- Mogelijkheden voor ouders om werk, opleiding en gezin te combineren
- Toegankelijk en betaalbaar aanbod buitenschoolse opvang en activiteiten
Regierol voor het lokaal bestuur
Het lokaal bestuur neemt de regie op. Het lokaal bestuur tekent een lokaal beleid uit rond buitenschoolse opvang en activiteiten. Dit beleid is vanaf 2026 onderdeel van de strategische meerjarenplanning van het lokaal bestuur.
Het lokaal bestuur werkt hiervoor samen met verschillende lokale partners. Als regisseur zorgt het lokaal bestuur ervoor dat er een lokaal samenwerkingsverband van relevante actoren ontstaat. Het lokaal bestuur kan ook een andere lokale partner aanduiden om dit lokaal samenwerkingsverband te organiseren. Als regisseur stelt het lokaal bestuur zich neutraal op, met oog voor de belangen van gebruikers, organisatoren, en andere relevante actoren.
Vanaf 1 januari 2026 is het lokaal bestuur ook verantwoordelijk voor de financiële middelen. Het lokaal bestuur krijgt een budget voor buitenschoolse opvang en activiteiten van de Vlaamse overheid. Het lokaal bestuur verdeelt deze middelen over de relevante actoren op haar grondgebied om zo haar visie en beleid rond buitenschoolse opvang en activiteiten te realiseren.
Opgroeien en VVSG organiseerden in 2021 een Sterk Gezin webinar over het decreet en de rol en verwachtingen naar lokale besturen (presentatie). De belangrijkste informatie over het lokaal BOA-beleid is ook gebundeld in een brochure.
Andere rollen lokaal bestuur
Ook vanuit haar andere rollen kan het lokaal bestuur betrokken zijn bij het decreet buitenschoolse opvang en activiteiten.
Als organisator buitenschoolse kinderopvang
Heel wat lokale besturen organiseren zelf een aanbod aan buitenschoolse kinderopvang. Als je als organisator buitenschoolse kinderopvang op 1 januari 2021 een erkenning, attest van toezicht of een toestemming had, dan ontving je automatisch het kwaliteitslabel kleuteropvang. Is dat niet het geval, dan kan je het label aanvragen als je opvang voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden.
Als organisator buitenschoolse kinderopvang teken je mee aan het lokaal beleid buitenschoolse opvang en activiteiten door deel te nemen aan het lokaal samenwerkingsverband. Daarnaast ontvang je vanaf 2026 je als organisator niet langer je financiële middelen van Opgroeien, maar wel via het lokaal bestuur.
Als organisator van sport- en vrijetijdsactiviteiten
Lokale besturen organiseren vaak ook allerlei activiteiten voor kinderen. Denk aan het stadsmuseum dat een aanbod heeft voor schoolkinderen, de bibliotheek die een wekelijkse voorleesnamiddag heeft, de kunst- en muziekacademie, sportkampen tijdens de schoolvakanties, sportsnacks, grabbelpas, enz.
Deze diensten kunnen deel uitmaken van het lokaal samenwerkingsverband (bv. jeugddienst, sportdienst, cultuurdienst, …) om samen met andere lokale actoren te schrijven aan een geïntegreerd en divers aanbod van buitenschoolse activiteiten.
Als onderwijsverstrekker
Heel wat lokale besturen organiseren zelf ook basisonderwijs. Opvang voor en na school is daar onlosmakelijk mee verbonden. Als organisator van onderwijs ken je vaak de knelpunten, uitdagingen en opportuniteiten als het gaat over opvang voor en na school. Ook vanuit die rol kan je betrokken bij het uitwerken van een lokaal beleid buitenschoolse opvang en activiteiten.
Ook de infrastructuur van scholen kan interessant zijn om in te gebruiken in het kader van de uitrol van het decreet BOA.
Timing
Momenteel zitten we in een overgangsfase. Het lokaal bestuur heeft tijd tot 31 december 2025 om samen met lokale partners een beleid buitenschoolse opvang en activiteiten uit te werken. Tot dan ontvangen de organisatoren buitenschoolse kinderopvang hun subsidies nog van Opgroeien. De overgangstermijn kan ook ingekort worden als je aan een aantal voorwaarden voldoet.
Vanaf 1 januari 2026 moet het lokaal bestuur haar lokaal beleid buitenschoolse opvang en activiteiten opnemen in de strategische meerjarenplanning. Het lokaal bestuur krijgt vanaf dan een budget voor buitenschoolse opvang en activiteiten. Het lokaal bestuur beslist zelf over de lokale verdeling en toekenning van dit geld. De lokale organisatoren kinderopvang ontvangen vanaf dan dus financiële middelen van het lokaal bestuur en niet langer van Opgroeien.