Wanneer begint en wanneer eindigt je mandaat als burgemeester?

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 verandert de aanstelling van de burgemeester grondig. Tot dan verloopt het volgens de gekende wijze.
De gemeenteraadsleden dragen uit hun midden kandidaten de kandidaat-burgemeester voor via  akte van voordracht die ze voorleggen aan de gouverneur. Om ontvankelijk te zijn, moet die akte:

• ondertekend zijn door meer dan de helft van de verkozenen op de lijsten die aan de verkiezingen deelnamen;
• en ondertekend zijn door een meerderheid van de personen die op dezelfde lijst als de voorgedragen kandidaat-burgemeester werden verkozen. Als de lijst waarop de naam van de kandidaat-burgemeester voorkomt slechts twee verkozenen telt, volstaat de handtekening van één van hen.

De akte mag een einddatum en opvolger vermelden. Bij het bereiken van die datum (en dat is een andere datum dan het einde van de bestuursperiode) zal de opvolger uitgenodigd worden om de eed als burgemeester af te leggen.

Na de benoeming door de Vlaamse Regering legt de burgemeester de eed af in handen van de provinciegouverneur.

De verkozene in de gemeenteraad met de meeste naamstemmen van de grootste coalitiefractie zal door de Vlaamse Regering benoemd worden tot burgemeester. Deze regeling geldt vandaag al voor besturen waar de constructieve motie van wantrouwen werd ingediend.

Op de installatievergadering van de nieuwe gemeenteraad, begin december 2024, en na de installatie van de schepenen legt de stemmenkampioen de eed af als aangewezen-burgemeester.
Wil de stemmenkampioen van de grootste fractie van de coalitie het ambt van burgemeester niet opnemen dan wordt de vice-stemmenkampioen aangewezen burgemeester. Men blijft dus binnen de grootste fractie. Pas wanneer niemand van de grootste fractie burgemeester wil worden dan gaat het mandaat van burgemeester naar de stemmenkampioen van de op één na grootste fractie van de coalitie.

Nadat de aangewezen-burgemeester de eed afgelegd heeft, beslist de Vlaamse Regering over de benoeming (of de niet-benoeming) tot burgemeester.

!Uitgebreide informatie over de nieuwe regels zal later beschikbaar zijn!

Je mandaat als burgemeester eindigt ‘van rechtswege’ omdat de bestuursperiode eindigt. Een andere mogelijkheid, die na de verkiezingen van 2024 echter niet meer zal kunnen is dat er in je voordrachtakte een einddatum is afgesproken waardoor iemand anders je mandaat in de loop van bestuursperiode zal overnemen.

Je dient schriftelijk je ontslag in bij de Vlaamse Regering. Het ontslag wordt definitief zodra de Vlaamse Regering daarvan kennis heeft genomen. In principe blijf je in functie tot zijn vervanger de eed heeft afgelegd, behalve wanneer er een onverenigbaarheid is. In dat geval gaat het ontslag onmiddellijk in.

Je kan je meteen al laten vervangen in afwachting van de aanstelling van de nieuwe burgemeester. Dan wordt de eerste schepen, of de door jou gekozen schepen, voor die periode waarnemende burgemeester.

Het einde van het mandaat als burgemeester betekent meteen ook het einde van het mandaat als voorzitter van het vast bureau, en het einde als lid van het politiecollege in de meergemeentepolitiezone. Uiteraard blijf je wel lid van de gemeenteraad, tenzij je ook als gemeenteraadslid ontslag zou nemen.

Je mandaat kan ook eindigen door het niet meer voldoen aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden, overlijden, afgezet worden, het verval van mandaat van gemeenteraadslid of een collectieve constructieve motie van wantrouwen.

• Wat is verhindering?
• Wat zijn onverenigbaarheden?

• Modelbrief ontslag burgemeester (aan de Vlaamse Regering)
• Kennisgeving aan de raden van het ontslag als burgemeester en voorzitter van het vast bureau.