Om te weten welke deontologische bepalingen nageleefd moeten worden als lokaal mandataris, moet je de eigen deontologische code opvragen. Blijven er concrete vragen die moeilijk opgelost geraken, dan kan men een beroep doen op de reflectiekamer integriteit van de VVSG.
Elke gemeente en elk OCMW moet een deontologische code hebben voor lokale mandatarissen. De samenleving stelt, terecht, hoge eisen aan mandatarissen. Als lokaal geëngageerd politicus is men kwetsbaar. Een deontologische code is er in de eerste plaats niet om te bestraffen, maar om een veilige omgeving te creëren waarbinnen lokale mandatarissen kunnen werken.
Een goede deontologische code geeft een algemene leidraad voor lokale mandatarissen om deontologisch zorgvuldig te kunnen handelen bij de uitoefening van het mandaat. Dit handelen steunt op de volgende waarden:
- dienstbaarheid,
- functionaliteit,
- onafhankelijkheid,
- openheid,
- vertrouwelijkheid,
- zorgvuldigheid.
Elke gemeente en elk OCMW moet een deontologische commissie hebben die waakt over de naleving van de code.
Samen met Governance and Integrity België maakte de VVSG een model van deontologische code voor mandatarissen dat dient als inspiratie voor de raden om zelf aan de slag te gaan en een eigen code op te maken. Er is ook een addendum bij deze code op basis waarvan de deontologische commissie geïnstalleerd kan worden. Tegen de start van de volgende bestuursperiode zal de VVSG een nieuw geïntegreerd model ter beschikking stellen.