Auteur: Nele Schroyen
Gepubliceerd op: 12-01-2024
Heel wat hefbomen om armoede in de kiem te smoren liggen bij de centrale overheden. Toch kunnen lokale besturen ook zelf stappen vooruit zetten door te leren van elkaar. Dat gebeurt met het project ‘De Wisselaar’, een uitvloeisel van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding waarbij lokale besturen onderling medewerkers uitwisselen. Dat deze aanpak zijn vruchten afwierp, bleek vandaag op een netwerkdag die de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) organiseerde. Vlaams minister van binnenlands bestuur Gwendolyn Rutten en Vlaams minister van armoedebestrijding Dalle willen het project ook in 2024 verder subsidiëren.
Goede matches en goede trajecten
Voor het project De Wisselaar matcht de VVSG 2 lokale besturen aan elkaar, waarbij het ene bestuur een ‘mentorrol’ opneemt voor het andere. Het ‘ontvangende’ bestuur krijgt zo een boost én een helpende hand om een verandering op gang te brengen en tegemoet te komen aan een nood. De trajecten zetten in op de preventie van uithuiszettingen, een vlotte baliewerking van het Sociaal Huis, of op de organisatieontwikkeling van een dienst. “Dit was een zeer leerrijk traject. Deze uitwisseling heeft ons geleerd na te denken over ons organogram, structuur, processen,…en vooral vanuit een visie te vertrekken waarbij de cliënt centraal staat. Ook al vraagt een verandering doorvoeren voldoende tijd, toch zullen binnenkort ook echt concrete resultaten zichtbaar zijn, klinkt het in Leuven.
Kennis en expertisen delen
VVSG en de subsidiërende ministers Rutten en Dalle zijn ervan overtuigd dat in lokale besturen veel kennis en expertise aanwezig is die ze ook graag delen met collega-besturen. Minister Gwendolyn Rutten beklemtoont het belang van over het muurtje kijken: ‘De strijd tegen armoede is niet makkelijk maar wel noodzakelijk. Het is een complex sociaal probleem waar verschillende maatschappelijke actoren bij betrokken moeten worden. Er is geen gouden oplossing. Daarom zou het ook zonde zijn als we alleen op ons eiland blijven zitten. De meerwaarde zit er net in dat we van elkaar kunnen leren, samenwerken en tot slot elkaar versterken. En daar worden de inwoners van die gemeenten alleen maar beter van.’
Armoedebestrijding is een zaak van alle overheden. ‘Het lokale niveau staat het dichtst bij de burger. De doelstelling van de Wisselaar is om kennis en expertise over lokaal armoedebestrijdingsbeleid ter beschikking te stellen van lokale besturen, om het zo een boost te geven. We zagen in het eerste projectjaar dat dat lukt, en kijken uit naar de projecten dit jaar, waarin we ook de suggesties en aandachtspunten van de ‘pioniers’ meenemen,” stelt minister Benjamin Dalle.
Uit gesprekken met besturen die meededen, bleek dat ze effectief stappen vooruit hebben gezet. “Ze waarderen de inzage die ze krijgen achter de schermen van het mentorbestuur, en ook het klankbord. De mentorbesturen geven eveneens aan nieuwe inzichten te hebben gekregen. Beide besturen komen dus versterkt uit de oefening. Ze hebben hun netwerk verbreed, over het muurtje gekeken, en een actie in gang gezet waar hun kwetsbare burgers beter van worden”, aldus Wim Dries, voorzitter van de VVSG.
Die positieve ervaring en de aandachtspunten uit het eerste projectjaar zijn een hefboom voor de Vlaamse ministers om het project ook in 2024 verder te zetten waarbij 7 nieuwe besturen instappen.
Van project naar regulier beleid
De methodiek zorgt ervoor dat iedereen tot nieuwe inzichten komt. Beide besturen komen dus versterkt uit de oefening – en daar kan de kwetsbare burger alleen maar beter van worden. Het opzetten en begeleiden van een dergelijk uitwisselingstraject is een uitdaging die de VVSG als ledenvereniging wil exploreren en vormgeven. De doelstelling van dit projectvoorstel is te komen tot een model van uitwisseling en zo lokaal armoedebeleid te versterken over heel Vlaanderen.
Deelnemende steden en gemeenten
‘De Wisselaar 1.0’
- Mechelen-Leuven: organisatieontwikkeling sociale dienst (met een hertekening basiswerking en teamsamenstelling / reorganisatie). Toegekende subsidie: 21.746€
- Mechelen-Vilvoorde: aanpak dak- en thuisloosheid (ondersteuning tijdens de gerechtsprocedure uithuiszetting, flow tussen sociale dienst en vredegerecht/griffie). Toegekende subsidie: 19.446€
- Mechelen-Balen: effectieve backoffice processen om ruimte te creëren voor maatschappelijk werk (digitaal sociaal dossier, vlotte baliewerking). Toegekende subsidie: 23.965€
- Mechelen-Ronse: organisatieontwikkeling sociale dienst (ingrijpende omslag in de werking waaraan ook een visieoefening gekoppeld werd). Toegekende subsidie: 23.965€
Totaal van de toegekende subsidies: 89.122€
‘De Wisselaar 2.0’
- Roeselare-Kortrijk: gebruik van sociale balans ikv REMI
- Kortrijk-Roeselare: activering en doorstroom naar de arbeidsmarkt
- Kortrijk-Oud Turnhout: capteren van en omgaan met signalen van de eerste lijn
- Oostende-Beerse: hertekenen van de voedselbedeling en voedselstrategie, link met rechtenverkenning en rechtenopname doelgroep
- Beerse-Liedekerke: opmaak van een armoedebeleid vertrekkende van een omgevingsanalyse
- Deinze-Brugge: dak- en thuisloosheid: voorkomen van uithuiszettingen
- Mechelen-Deinze: stroomlijnen van de dienstverlening na fusie, en omgaan met multiproblematieken in de hulpverlening
