Gepubliceerd op: 08-05-2024
Bij een hervorming van het Gemeentefonds verdwijnen de voorafnames het best. De uitrustingsgraad van gemeenten is een betere indicator van de centrumfunctie dan het inwonersaantal. Gemeenten met gelijkaardige uitdagingen moeten gelijk betoelaagd worden. Dat zijn een paar van de conclusies die de onderzoekers trekken in het laatste deel van de studie die de minister van Binnenlands Bestuur bestelde bij het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing over het Gemeentefonds. Het is aan de volgende Vlaamse Regering om keuzes te maken.
27 scenario’s
De studie omvat 27 scenario’s waarin de onderzoekers de middelen op basis van diverse parameters verdelen. Ze stellen dat er geen geprefereerde, objectieve “first best”-hervorming bestaat, maar dat deze samenhangt met de nagestreefde doelstellingen. Die bal ligt in het kamp van de politiek. Ze geven wel mee dat een hervorming van het Gemeentefonds de bestuurlijke hervorming zou moeten volgen en niet omgekeerd. Enkele voorstellen van de onderzoekers uitgelicht:
- De voorafnames zien ze het liefst verdwijnen.
- De uitrustingsgraad van gemeenten is een betere indicator van de centrumfunctie dan het inwonersaantal.
- Gemeenten met gelijkaardige uitdagingen moeten gelijk betoelaagd worden, terwijl een gedifferentieerde betoelaging aangewezen is tussen gemeenten met verschillende uitdagingen.
- De onderzoekers vinden dat de huidige groeivoet van 3,5% gemeenten beter beschermt dan een indexatie die mee evolueert met de economische groei.
Objectieve en transparante criteria
De VVSG vindt het belangrijk dat het Gemeentefonds verdeeld wordt op grond van objectieve en transparante criteria en dat het Fonds mee evolueert met de opdrachten en bevoegdheden van de lokale besturen. Deze basisfinanciering moet vrij blijven van enige verantwoording. Bij een hervorming moeten er garanties komen zodat besturen niet minder kunnen krijgen dan vóór de bijsturingen. Bij een integratie van andere algemene financieringsstromen in het Fonds is het belangrijk dat er een groot politiek draagvlak is voor de verdeelmethodiek van het nieuwe, geïntegreerde Gemeentefonds. Het volledige standpunt van de VVSG vind je in ons memorandum.
Ben Gilot - Stafmedewerker VVSG
